ABD’den hassas istihbarat belgelerini çalarak kaçan eski CIA çalışanı Edward Snowden’ın basına verdiği bilgiler gündem yaratmaya devam ediyor. Moskova Havaalanı’ndaki ara bölgede bir sonraki adımını düşünen Snowden’ın Almanya’da yayımlanan haber dergisi Der Spiegel’a verdiği belgeler, güçlü müttefikler olan ABD ve Avrupa Birliği arasında büyük bir krize neden oldu.
Eylül 2010 tarihli belgelere göre, ABD’nin istihbarat teşkilatı Ulusal Güvenlik Kurumu (NSA), Avrupa Birliği’nin New York’taki Birleşmiş Milletler birimi, Washington D.C.’deki merkezi ve hatta Brüksel’deki Konsey binasını gizlice dinlediğini ve bilgisayarlara sızdığını iddia etti.
“Çok gizli” ibareli belgelerde AB diplomatları “hedef” olarak nitelendirilirken NSA’nın, AB’nin Washington ve New York’taki merkezlerindeki bilgisayarlara sızdığı belirtiliyor. Belgelerde yer alan en şoke edici uygulama ise AB’nin Washington D.C.’deki merkezine dinleme cihazları yerleştirilmesi. Der Spiegel ABD’li yetkililerin bu sayede hem Avrupalı diplomatların iç yazışmaları ve belgelerine erişim sağladığına hem de AB’nin merkezlerinde konuşulan her şeyi dinleyebildiklerine dikkat çekti. Belgelere göre, NSA, Avrupa Konseyi’nin bulunduğu Brüksel’deki Justus Lipsius binasında beş yıl önce yaşanan dinleme skandalından da sorumlu. Gözetleme kapsamında yer aldığı belirtilen binanın, Brüksel’deki NATO merkezindeki NSA ajanları tarafından dinlendiği iddia edildi.
‘İlişkileri etkileyecek’
İddialara AB kanadından büyük tepki geldi. Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Martin Schulz, “ABD yetkililerinin, AB ofislerinde casusluk ettiği iddialarından dolayı derin bir şok içerisindeyim. ABD’den tam ve hızlı bir açıklama bekliyoruz. Eğer iddialar doğru çıkarsa, bu, ABD-AB ilişkilerinde kötü etki doğuracak ciddi bir sorun olacaktır” ifadelerini kullandı.
Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, “Haberler doğruysa bu iğrenç. Amerikan gizli servisinin kontrolden çıktığını gösteriyor. ABD, müttefiklerininki yerine kendi gizli servisini izlemeli. AB ve diplomatları terörist değildir” dedi. Avrupa Komisyonu’ndan bir sözcü AP’ye ABD’li yetkililerle iletişim halinde olduklarını ve cevap beklediklerini söyledi. Der Spiegel’in iletişime geçtiği ABD’li yetkililer de yorum yapmayı reddetti. Alman haber ajansı DPA’ın ulaştığı Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sorumlusu Ben Rhodes da, “Yorum yapamam” dedi.
‘Avrupalılar düşman değildir’
AP Başkanı Martin Schulz ilişkilerin zedelenebileceği uyarısı yaparken Almanya Adalet Bakanı Sabine Leutheusser-Schnarrenberger de “ABD müttefiklerine karşı Soğuk Savaş teknikleri kullanıyor. ABD’deki dostlarımızın Avrupalıları düşman gibi görmesi anlaşılamaz. Acil bir yanıt bekliyoruz” dedi.