IŞİD'in Irak'taki Kürt bölgesinde ilerleyişini hızlandırması üzerine hava operasyonu düzenleyen ABD'nin, yıllardır Suriye'de kan döken örgüte burada neden müdahale etmediği tartışılmaya başlandı.
ABD , Irak’taki Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütüne karşı hava operasyonu başlatacağını açıklayınca, ülkenin daha önceki Irak müdahalesi tartışılmaya başlanmıştı. Şimdilerde ise ABD’nin Suriye’yi, Irak’taki şiddetin aynısı görülürken neden “görmezden geldiği” sorusu sıklıkla soruluyor. CNN’e konuşan uzmanlar, iki ülkenin farklılıklarını ve ABD’nin Suriye’ye neden müdahale etmediğini beş maddede özetledi.
1. Uluslararası baskı: Hiçbir devletin IŞİD’i doğrudan korumadığını belirten uzmanlar, Suriye’deki örgütler için durumun aynı olmadığını belirtiyor. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın güçleri ve muhaliflerin uluslararası desteğinin olduğunu ifade eden uzmanlar, özellikle Çin ve Rusya’nın herhangi bir ABD müdahalesi ihtimalinde, geçen yıl olduğu gibi karşı çıkacağı görüşünde. Rusya’nın Esad’ı silahlandırması da Suriye’deki durumu daha zor hale getiriyor. Müdahale senaryosunda, Esad’ın güçlü bir müttefiki olan İran’ın da Esad güçleriyle birlikte savaşan Hizbullah’a yardımı artıracağına kesin gözüyle bakılıyor.
2. Karışık savaş alanı: Suriye İç Savaşı’nda durum Irak’ta olduğundan çok daha karışık; Hizbullah ve Esad güçleri IŞİD ve diğer muhalif gruplara karşı savaşırken, muhalif gruplar da kendi aralarında çatışıyor. ABD Başkanı Barack Obama’nın, Özgür Suriye Ordusu’nda “güçlü bir ortak” görmediği ifade edilirken, Irak’taki çizgilerin (ABD destekli Irak ordusuna karşı IŞİD) daha net olduğu vurgulanıyor. Buna ek olarak, Washington’ın Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’yle yakın ilişki içerisinde olduğu biliniyor.
3. Etkisiz hava saldırıları: Suriye ordusunun gelişmiş bir hava kuvveti olduğunu belirten uzmanlar, müdahale ihtimalinde ABD’nin ciddi bir dayanıklılıkla karşılaşacağının altını çiziyor. IŞİD’in elinde de hava araçları olduğu bilinirken, güçleri, Esad’ın ordusuyla karşılaştırıldığında zayıf kalıyor. Dolayısıyla, ABD hava saldırılarının Suriye’de etkisiz olması yüksek bir ihtimal olarak öne çıkıyor.
4. Irak eleştirisi: ABD’de, bugünlerde Irak’ta meydana gelen olayların “ABD’nin 2003 işgali nedeniyle ortaya çıktığı” düşüncesine sahip birçok insan olduğunu vurgulayan uzmanlar, “Bu kesim, ABD’nin Irak’a borçlu olduğu konusunda hemfikir” diyor. İşgal esnasında sivillerin hayatını kaybettiğine dikkat çeken kamuoyu, Suriye’nin “işin içinden çıkılamaz” bir bölge olduğunu ve orada “böyle bir borç olmadığını” ifade ediyor. CNN analisti Fareed Zakaria, “ABD, Suriye ve Irak’ı birlikte ele alan, daha inandırıcı bir siyaset benimsemeli” sözleriyle düşüncelerini özetledi.
5. İhtiyatlı adımlar: Başkan Obama, ordunun Afganistan ve Irak’tan çekilme süreçlerinin ardından, dünya sorunlarını çözme konusunda “temkinli” olmak gerektiğini düşünüyor. Ancak, ABD’den Başkan’ın Suriye politikasını eleştiren sesler yükseliyor. Cumhuriyetçi Senatör John McCain ve Lindsey Graham, Suriye’deki IŞİD’e karşı müdahale edilmesini isterken, ABD’nin eski Suriye Büyükelçisi Robert Ford, ABD’nin Esad’a müdahalede bulunmaması nedeniyle istifa etmişti. Ford, IŞİD’in Suriye’de güçlenmesinden ABD’nin “umursamamazlığını” sorumlu tutmuştu. Son günlerde ise en sert eleştiri eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’dan geldi. Clinton, Obama’yı, Ortadoğu ’da “yeteri kadar agresif hareket etmemekle” suçladı.