Asgari ücret zammı için milyonların beklediği kritik gün geldi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklaması sonrası yılbaşında yeni bir zamma kesin gözüyle bakılıyor. Asgari ücret ne kadar olacak? Yüzde 50 artış beklentisi hakim.
Milyonların heyecanla beklediği asgari ücret zammında maraton başlıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, bugün Türk-İş Başkanı Atalay ve TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol'u ağırlayacak. Taraflar, asgari ücret pazarlığında takvimi belirleyecek. Peki yeni asgari ücret ne kadar olacak? İşte detaylar...
"BİRLİKTE TAKVİME KARAR VERECEĞİZ"
Bakan Bilgin konu hakkında yaptığı açıklamada, "Biz davet ettik. Türk-İş Başkanı Atalay ve TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol ile bir görüşme yapacağım. Görüşmede, asgari ücret konusunda yapılacak toplantıyı organize edeceğiz. Birlikte takvime karar vereceğiz" ifadelerini kullandı.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe'de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ve Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile bir toplantı gerçekleştirdi. Beştepe'deki zirvede Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ve asgari ücretle ilgili gelişmeler masaya yatırıldı. Bugün itibariyle başlayacak asgari ücret maratonu öncesi dikkat çeken toplantı sonrası resmi bir açıklama yapılmadı.
Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında dört kez toplanıyor. Bakanlıktaki ilk toplantının ardından Komisyon, işçi, işveren ev sahipliğindeki toplantıların ardından son toplantısını tekrar bakanlıkta yapıyor. Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
MEVCUT ASGARİ ÜCRET NE KADAR?
2022 yılının başında 4 bin 253 liraya çıkarılan asgari ücrete, enflasyon nedeniyle temmuzda bir ara zam yapılmıştı. Temmuzda alınan kararla asgari ücret 5 bin 500 lira olarak açıklanmıştı.
EN AZ YÜZDE 50 ZAM
Hükümetin üst kademelerinden gelen “çalışanları enflasyona karşı koruma” açıklamaları çerçevesinde kamuoyunda asgari ücretin en az yüzde 50 oranında artacağı beklentisi hakim.
2023 yılında geçerli olacak asgari ücret için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da işçilerin, işverenlerin ve kamuoyunun beklentilerini tespit etmek üzere araştırma başlattı. Türkiye genelindeki küçük, orta ve büyük ölçekli işletmeleri de kapsayacak araştırmada, asgari ücret beklentileri tespit edilerek değerlendirilecek. Derlenen anket sonuçlarının, Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında kamuoyuyla paylaşılması planlanıyor.
Mevzuata göre asgari ücret en geç iki yılda bir olmak üzere, genelde yılda bir kere belirleniyor. Halihazırda temmuz ayında asgari ücrete gelen zamla birlikte, yılbaşında yeni bir zam için zorunluluk bulunmasa da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Vatandaşımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz. Yılbaşında inşallah bu tabloyu yine değerlendirecek gerekeni yine yapacağız” açıklaması nedeniyle yeni bir zamma kesin gözüyle bakılıyor.
Asgari ücret, geçen yıl sonunda yapılan yüzde 50’lik zam ile 4 bin 253 lira olmuştu. Enflasyondaki artış üzerine, 1 Temmuz itibarıyla asgari ücrete bir kez daha zam yapılmış, yüzde 30’luk bu ara zamla net asgari ücret tutarı 5 bin 500 liraya ulaşmıştı. Böylece geçen yıl asgari ücrete yapılan kümülatif zam, yüzde 90’ı geçmiş oldu.
Geçen yılbaşında asgari ücrete yapılan yüzde 50’lik artış, devlet yönetiminden gelen açıklamalar ve enflasyonun bu yıl geçen seneye göre daha yüksek seyretmesi, bu yılbaşında da asgari ücret için en az yüzde 50’lik bir zam beklentisi oluşturdu. Asgari ücrete yüzde 50 zam uygulanması halinde, yeni yıl için ücret 8 bin 250 lira olacak. Ancak 2023 Ocak ayı itibarıyla asgari ücretin bu rakamı da geçebileceği tahmin ediliyor. Asgari ücret komisyonunun toplanacağı aralık ayına kadar gerçekleşecek enflasyon oranı da açıklanacak zamda etkili olacak.
Asgari ücret, pek çok ödemenin hesaplanmasında referans değer olarak kabul edildiği için, kamu maliyesi için kritik önem taşıyor. Yeni asgari ücretle birlikte yeniden düzenlenecek hesaplamaların arasında sosyal güvenlik primleri, genel sağlık sigortası primi, kıdem tazminatı, askerlik ve yurt dışı borçlanması, işsizlik maaşı, evde bakım ücreti, 65 yaş ve engelli aylığı bulunuyor.