Hal­kın te­mel ih­ti­yaç­la­rı­nı oluş­tu­ran ka­lem­ler­de­ki ar­tış, ma­aş­la­ra ya­pı­lanzam­la­rı kat­la­dı. Va­tan­da­şın son 5 yıl­da re­el an­lam­da ge­li­ri azal­dı.

Sümeyra KIRCA- BUGÜN GAZETESİ

Sa­de­ce ula­şı­ma ya­pı­lan zam­lar bi­le, ma­aş­la­ra ya­pı­lan zam­la­rı eri­tir­ken, di­ğer zo­run­lu ih­ti­yaç fi­yat­la­rın­da ya­pı­lan ar­tış­lar va­tan­da­şın iki ke­re be­li­ni bük­tü. 2010 yı­lın­da 577 li­ra alan as­ga­ri üc­ret­li­nin maa­şı bu­gün yüz­de 64 ar­tış­la 949 li­ra­ya ulaş­tı. An­cak sa­de­ce ula­şı­ma ya­pı­lan zam­lar bi­le as­ga­ri üc­ret­li­nin ge­li­ri­ni erit­me­ye yet­ti.

İs­tan­bu­l’­da yüz­de 96 art­tı

Ör­ne­ğin, 2010 yı­lın­da İs­tan­bul top­lu ta­şı­ma tam bi­le­ti 1,65 li­ra iken, 5 yıl­da bu fi­yat peş pe­şe ya­pı­lan zam­lar­la yüz­de 96 ar­tış­la 3,25 li­ra­ya çık­tı. Ay­nı dö­nem­de ay­lık tam bi­let (Ma­vi kart) 110 li­ra­ya alı­na­bi­li­yor­ken, bu­gün yüz­de 57 zam­la 170 li­ra­ya alı­na­bi­li­yor. Bu zam­lar­dan ay­nı sü­re zar­fın­da öğ­ren­ci­ler de na­si­bi­ni al­dı. 5 yıl ön­ce ay­lık öğ­ren­ci bi­let­le­ri (Ma­vi kart) 60 li­ra­ya dol­du­ru­lu­yor­du, şim­di ise yüz­de 28 ar­tış­la
77 li­ra­ya dol­du­ru­lu­yor.

An­ka­ra en pa­ha­lı 5 il için­de

An­ka­ra­’da 2010 yı­lın­da 1,65 li­ra olan EGO oto­büs­le­ri, Met­ro ve An­ka­ray'da bi­let­ler bu sü­re zar­fın­da yüz­de 21 zam­la­na­rak 2 li­ra­ya yük­sel­di. Öğ­ren­ci bi­let­le­ri ise yüz­de 15 zam­la 1.50 li­ra­ya çık­tı. Top­lu ula­şım­da en pa­ha­lı il­ler ara­sın­da An­ka­ra­’nın ilk 5 için­de ol­du­ğu­na dik­kat çe­ken Tü­ke­ti­ci Hak­la­rı Der­ne­ği Baş­ka­nı Tur­han Ça­kar, şe­hir içi oto­büs­le­ri­ne ya­pı­lan zam­lar­la va­tan­da­şın alım gü­cü­nün azal­dı­ğı­nı ifa­de et­ti.

Benzin zammı yüzde 26

n Ula­şım­da ya­şa­nan zam­la­rın en bü­yük ne­de­ni ola­rak, pet­rol fi­yat­la­rın­da­ki ar­tış gös­te­ri­li­yor. 2003 yı­lın­da 1,79 li­ra olan 95 ok­tan kur­şun­suz ben­zin, 2010 yı­lı ma­yıs ayın­da 3,75 li­ra­dan sa­tı­lı­yor­du. Bu ben­zin tü­rü 2015’in ay­nı dö­ne­min­de 4,72 li­ra ol­du. 2010 yı­lın­da bir lit­re ben­zin­den 2,4 li­ra ver­gi alı­nı­yor­ken, 2015’te 2,85 li­ra­sı ver­gi­ye gi­di­yor. 5 yıl­da ben­zi­ne yüz­de 26 zam ge­lir­ken, hü­kü­met ben­zin­den al­dı­ğı ver­gi­yi yüz­de 18 art­ır­dı.

Va­tan­daş fa­kir­leş­ti­ril­di

Bu­gün uy­gu­la­nan eko­no­mik po­li­ti­ka­la­rın, ta­ma­men yan­lı ve hal­kın çı­ka­rı­na kar­şı ol­du­ğu­nun al­tı­nı çi­zen Ça­kar, “Bi­ri­le­ri­nin kö­şe­yi dön­me­si­ne yö­ne­lik, vur­gun­cu ve sos­yal dev­let an­la­yı­şı­na zıt bir eko­no­mi po­li­ti­ka­sıy­la, bu­gün va­tan­daş fa­kir­leşti­ril­di” de­di.

Yan­lış po­li­ti­ka­lar zam­la­rı be­ra­be­rin­de ge­tir­di

Fi­yat­lar­da ya­şa­nan bu ar­tış­la­rın, hü­kü­me­tin yan­lış eko­no­mik ve po­li­tik uy­gu­la­ma­la­rın­dan kay­nak­lan­dı­ğı­nı vur­gu­la­yan Tur­han Ça­kar, söz­le­ri­ne şöy­le de­vam et­ti: “Bir ter­cih so­nu­cu bu du­ru­ma düş­tük. İş­siz­lik, aç­lık bun­lar te­sa­dü­fü de­ğil­dir ta­ma­men uy­gu­la­nan eko­no­mik po­li­ti­ka­lar­dan olur.

Şim­di­ki ener­ji po­li­ti­ka­sı fi­yat­la­rı ar­tı­rı­yor. Do­ğal­gaz, elek­trik fa­tu­ra­la­rı ar­tı­yor. Tür­ki­ye tü­ket­ti­ği ener­ji­nin
yüz­de 75’ini it­hal edi­yor.

60 mil­yar do­lar pa­ra ödü­yo­ruz. Yer­li kay­nak­la­rı­mı­zı terk et­mi­şiz, do­ğal­ga­za bağ­lı elek­trik üre­ti­yo­ruz. Yap-iş­let-dev­ret mo­del­le­ri, elek­trik da­ğı­tım şir­ket­le­ri­nin özel­leş­ti­ril­me­si, ma­li­yet­le­ri çok yük­selt­ti. Dı­şa ba­ğım­lı ener­ji
po­li­ti­ka­la­rın­dan do­la­yı fa­tu­ra­lar art­tı.”

Şe­hir­le­ra­ra­sı ar­tış yüz­de 57

Son 5 yılda ulaşıma gelen zamlar arasında şehirlerarası otobüs biletlerinde yaşanan durum diğerlerinden pek farklı değil. 2010’dan bu yana şehirlerarası otobüs biletlerine gelen zamlar yüzde 50’yi aşıyor.

Örneğin, 2010’da İstanbul-Ankara arası otobüs bileti 38 lira iken, aynı bilet bugün yüzde 57 zamla 60 liradan satılıyor. Yine 2010’da Ankara-Muğla arası 50 lira olan bilet bugün, yüzde 70 zamla 85 liradan alınabiliyor.