Aşılılar neden coronaya yakalanıyor?

Kimler hastalığı daha çok bulaştırıyor? Büyük araştırmada çarpıcı sonuçlar

Birçoğumuz coronaya karşı iki hatta daha fazla sayıda aşı olduk. Ama yine de, aşılılar arasında corona vakaları yaygın olarak görülebiliyor. Dünyanın her yerinde bununla ilgili çalışmalar yürütülüyor.

AŞI ETKİSİNİN KIRILMASI

Alman Robert Koch Enstitüsü, ‘aşı kırılmasını’ tam olarak aşılanmış ve üzerinden koruma sağlanması için gerekli zaman geçmiş kişilerde, corona teşhis edilmesi olarak tanımlıyor. Tam aşı ise iki doz Moderna, BioNTech, AstraZeneca ya da bir doz Johnson aşısı olarak tanımlanıyor.

AŞI AĞIR VAKALARI ÖNLER

Alman uzmanlar, kullanılan aşının coronanın daha ciddi seyrini engellediğini, ölüm oranını yüzde 50 azalttığını savunuyor. Ancak bir ülkede aşı oranı ne kadar artarsa, aşılılar arasında enfekte olmuş kişi sayısı da artıyor. Ama bunların birçoğu hastalığı hafif semptomlarla atlatıyor.

AŞI NEREDE BAŞARISIZ OLDU?

Zayıf bağışıklık sistemi olanlar, kemoterapi tedavisi görenler, çeşitli başka hastalıkları olanlarda aşılar başarısız oldu. İstenilen sonucu vermedi. Aşı kırılmalarının bir nedeni de, virüsün geliştirdiği yeni mutasyonlar. Başında agresif Delta varyantı geliyor. Bu varyant, aşılama sonrası oluşan antikorlardan kaçabiliyor.

AŞININ ETKİSİNİ KAYBETMESİ

Aşılar temelde Delta varyantına karşı da etkili ama bunu yok edebilmek için daha fazla antikor gerekiyor. Delta varyantının yayılmasının en önemli nedeni aşının zamanla etkisini yitirmesi oldu. İsrail'den temmuz ortasında gelen veriler BioNTech aşısının etkinliğinin zamanla azaldığını, üç ay sonra antikor seviyesinin yarı yarıya düştüğünü gösterdi.

KORUMA ÇOK HIZLI ERİYOR

Aşıların koruma oranı doza bağlı. Moderna'da daha yüksek mRNA dozu kullanıyor. BioNTech'te ondan yüzde 40 daha az. Bu nedenle, koruma oranı beklenenden hızlı düşebiliyor. Hannover Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Reinhold Förster, tüm bağışıklık tepkilerinin geçici olduğunu hatırlatıyor.

ÜÇÜNCÜ/TAMAMLAYICI AŞI

Aşıların koruma oranlarının ya da antikorların düşmesi, ‘Booster’ aşı denilen üçüncü aşıyı gerekli kılıyor. Bu aşı, hem saldırgan Delta varyantı hem de türevlerine karşı koruyucu olacak. İkinci aşı üzerinden 6 ay geçtikten sonra uygulanması gerekiyor. Son iki aşıyı, hangisinden olduysanız güçlendirici aşı da ondan yapılmalı.

VİRÜS YENİDEN YAYILIYOR

Kış aylarının başındayız ve dünyada corona vakaları yine tırmanıyor. Hastanede yatanların büyük bir bölümü aşısız olanlar. Aşısızlar yüzünden, aşılıların da virüsle temas riski artıyor. Aşılar yüzde 100 koruma sağlamadığı için bu da doğal karşılanıyor. Yine de yoğun bakımda çok sayıda aşılı kişi bulunuyor.

AŞILILARDA HASTALIĞIN SEYRİ

Aşılamayı ilk tamamlayan İsrail'den gelen bilgiler, aşılanmış ve corona nedeniyle hastanelik olmuş 152 hastayla ilgili. Science Media Center'ın verilerine göre, yüzde 61'i ciddi şekilde hastalandı ve 22'si can verdi. Ölenlerin çoğunun diyabet, akciğer rahatsızlığı ya da kalp, kronik böbrek yetmezliği vardı. Hastaların yüzde 40'ı kemoterapi ya da başka nedenlerle vücut dirençleri düşenlerdi.

AŞISIZLARLA KARŞILAŞTIRMA

Bir aşı olmuş ya da iki aşısını tamamlamışlardan 495 kişide hastalık daha hafif seyretti ve bu oran aşısızlara göre çok iyi bir rakam oldu. İsrail'den gelen veriler, aşılılarda ölüm oranının yüzde 50 daha azaldığını gösteriyor. Hastaneye yatırılanlar arasında solunum desteğine bağlanma oranı, aşılılarda çok daha düşük.

AŞI KISIRLIK YAPIYOR MU?

Diğer aşılar nasıl kısırlık yapmıyorsa, corona aşısı da kısırlığa neden olmuyor. Aşılı bir kişi virüs aldığında, vücudun bağışıklık sistemi buna yanıt vermek zorundadır. Aşı olmadan, vücudun koruma sisteminin savaşı daha uzun sürer, virüs çoğalmak için daha çok zaman bulur ve viral yük artar.

AŞILI MI, AŞISIZ MI DAHA ÇOK BULAŞTIRIR?

Bununla ilgili yeterince çalışma yok. ABD'de yapılan bir araştırma, aşılıların viral yükünün, enfeksiyon kapmış aşısızlarınki kadar yüksek olabileceğini ortaya koydu. Singapur'da yapılan araştırmaya göre, aşılı kişi virüsleri çabuk zararsız hale getirdiği için, viral yük hızla düşüyor. Bulaşma süresi azalıyor.