İstanbul’un 1453 yılındaki fethinden sonra 500 yıl cami olarak Müslümanlara hizmet veren ve 24 Kasım 1934’te şaibeli bir kararname ile müzeye çevrilen Ayasofya’nın, tekrar ibadete açılması tartışmaları gündemdeki yerini korurken, tarihçiler ve STK te
Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettiğinde Ayasofya, İstanbul’un en büyük kilisesi olarak camiye çevrilmiştir” diyen Tarihçi Mehmet Yıldız, “Ayasofya kılıç hakkı olarak alınmış. Ayrıca Ayasofya’nın bedeli de ödenmiştir. Ayasofya İstanbul’un bir İslam kenti olduğunun sembolüdür. Müzeye çevrilerek ibadete kapatılması aslında kabul edilebilir bir şey değil. Ancak Cumhuriyetin ilk yıllarında tadilat gerekçesiyle önce kapatılmış sonra da müzeye çevrilmiş. Bugün Ayasofya’nın tekrar ibadete açılması ile zedelenen itibar tamir edilmiş ve Türkiye gücüne kavuşmuş olacaktır” dedi.
Kendi çocukluğu döneminde de Ayasofya’nın ibadete açılması için mitingler düzenlendiğini söyleyen tarihçi-yazar Müfit Yüksel ise “Uluslararası baskının yanı sıra Türkiye’nin kendi iç dengeleri de Ayasofya’nın cami olarak ibadete açılmasına engel oluyor. Şu dönemde de kapalı olması da bu nedenlerden dolayıdır. Ayasofya’nın mabed olarak açılması lazım. Bizim çocukluğumuzdan beri Ayasofya’nın ibadete açılması için mitingler yapılırdı. Ama maalesef sonunda bir adım atılmazdı. Ayasofya’nın ibadete açılması için güçlü bir irade lazım” dedi.
Yıllardır Ayasofya’nın ibadete açılmasının hasretini çeken milletin bir müjde beklediğini söyleyen Diyanet-Sen Genel Başkanı Mehmet Bayraktutar ise “Ayasofya tam 86 yıldır mahzun. Onunla birlikte tüm Müslümanlar mahzun ve Ayasofya tekrar camiye çevrilene kadar da mahzun olmaya devam edecek. Millet, fethin sembolü Ayasofya’ya sahip çıkamadığı için hüzünlüdür. Ayasofya’nın ibadete açılmasını istememiz elbette cami ihtiyacından değildir. İstanbul’u fetheden şanlı Sultan’a, onun kahraman askerlerine vefa borcumuzun gereğidir. Peygamber Efendimiz’e (SAV) olan hürmetimizin gereğidir. Yıllardır Ayasofya’nın ibadete açılmasının hasretini çeken bu millet müjdeyi beklemektedir” ifadelerini kullandı.
Tarih araştırmacısı ve yazar Kadir Mısıroğlu, 2014 yılında Ayasofya için şu açıklamalarda bulunmuştu: “Ayasofya’nın açılması yakın bir gelecekte olacak. Çünkü mevsim İslâm’a doğru gidiş mevsimi. Bu gidişin bir safhası da Ayasofya olacak. Ayasofya ile ilgili daha bir sürü gelişme olacak. Lakin dediğim gibi şu anda Ayasofya’nın açılması, içeride ve dışarıda reaksiyonlar doğurur. Hükümet başındaki dertlerle uğraştığından yeni bir gerginliğin sebebi olmak istemez. Bu nedenle Ayasofya’nın açılması için henüz erken. Tahmin ederim çok gecikmeden o da Tayyip Bey’e nasip olur. Esas ana kubbenin altında da bir namaz kılınır.”