Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın, koronavirüse ilişkin, “Vaka artış hızının erkenden düşüşe geçmesini filyasyon ekipleriyle sağladık. 11 Mart’tan beri her vakada filyasyon yöntemini uyguladık. Pozitif çıkan her hastanın temas ettiği kişilere ulaşıp onları taramaya çalıştık” açıklaması, gözleri bu alanda çalışan sağlıkçılara çevirdi. Kovid-19 salgınında, Türkiye genelinde 4 bin 600 filyasyon ekibi görevlendirildi. Bu ekipler sayesinde bugüne kadar pozitif çıkan kişilerin temasta olduğu 261 bin 969 kişi tespit edildi, bu kişilerin yüzde 95,8’ine ulaşılarak takipleri yapıldı.

Hızlıca ulaşıyorlar

Filyasyon ekipleri genellikle pratisyen hekimler, diş hekimleri, hemşireler ve ağız ve diş sağlığı teknisyenlerinden oluşuyor. İki büyük devlet hastanesi, 16 özel hastane ve 950 muayenehanenin yer aldığı İstanbul Şişli’deki bir filyasyon uzmanı, çalışmalarnı anlattı:

“Test sonucu pozitif çıkan kesin vakaların temas ettiği kişilere ulaşıp kontrol ve izolasyonlarını sağlıyoruz. Yakın temas kriteri, 15 dakikadan fazla, 1 metre yakından görüşmüş veya birlikte olmayı kapsıyor. Kesin veya olası vakanın, aynı işyerinde ‘merhaba’ dediği veya ayaküstü birkaç dakika konuştuğu kişiler yakın temaslı kabul edilmiyor. Aynı odada 15 dakika vakit geçirmek ise temaslı sınıfına giriyor. Filyasyonda önemli ve öncelikli grubu, yakın temaslıların taranması oluşturuyor. Bu kişiler genelde vaka ile aynı evde yaşayan aile bireyleri, işyeri veya yakın arkadaşlar. Hastaneye başvurup test örneği alınan kişilerin bilgileri sisteme düşüyor. Sistemi günlük takip ediyoruz. Sisteme bilgileri düşen hastaya hızlıca ulaşıp temas öyküsünü dinliyoruz. Yatan hastaları sağlık merkezlerinde, ev karantinasında olanları ise evlerinde ziyaret ediyoruz. Semptomların başladığı günden 2 gün öncesini temas başlangıcı kabul ediyoruz. Örneğin, 5 gündür ateş ve öksürüğü olan test sonucu bugün çıkan vakanın, 7 gün öncesinden itibaren temas ettiği kişileri soruyoruz.”

14 gün izolasyon

“Temaslı kişilere ulaştığımızda, vaka ile temas gününden itibaren 14 evden çıkmamalarını, izolasyon kurallarına uymaları kuralını anlatıyoruz. Bu kişilerin test sonuçları negatif çıkması durumunda izolasyon kaldırılıyor. Yakın temaslı olanlara 14 gün izolasyonda kalmayı kabul ettiğine dair belge imzalatıyoruz. Temaslı kişiler, her gün İlçe Sağlık Müdürlüğü’ndeki görevliler tarafından telefonla aranarak kontrol ediliyor. Sağlık durumları kötüleşen olursa derhal sağlık merkezlerine yönlendiriliyor. Bu süreçte temaslının da temaslısına ulaşmak gibi bir durum yok. Ancak temaslı kişi, kesin vaka haline gelirse bu kez aynı filyasyon bu kişinin çevresi için uygulanıyor. Bir bölgede günde 80-100 vaka ve temaslıların filyasyonu yapılıyor. 14 gün izolasyona uymayanlara 3 bin 100 lira para cezası uygulanıyor.”

‘Dışarı çıkmamak vicdani sorumluluk’

Riskli bir kişi veya grup ile temas edecekleri zaman tam korucuyu ekipmanlarını giydiklerine işaret eden filyasyon uzmanı, “Normal durumlarda maske ile korunarak ziyaret gerçekleştiriyoruz. Filyasyon ekibi olarak tüm sağlık çalışanları gibi canla başla mücadele ediyoruz. Evde izole olması gereken vatandaşların dışarı çıkmaması biraz da vicdani sorumlulukları. Yüz binlerce insanı çip takarak takip edecek durumumuz yok” dedi.

Test kitlerini onlar dağıtıyor

Günlük mesailerinin 14 saati aştığına dikkat çeken filyasyon uzmanı, “İlçemizdeki hastanelerin test kitlerini de filyasyon ekipleri olarak bizler dağıtıyoruz. Test sonucu pozitif çıkan vakaların temas ettiği kişilere 24 saat içinde ulaşmaya çalışıyoruz. Yakın temaslı takibinde, zaman içinde kendisinde de semptom görülüp vakaya dönüşen birçok kişi mevcut. Bu da filyasyonun ve izolasyonun önemini gösteriyor” ifadelerini kullandı.