Corona virüs günlük hayatımızın akışını keskin bir şekilde değiştirdi. ‘Evde kal’ çağrılarına uyanlar ya bu çağrıya uyabilenler iş ve okul başta olmak günlük tüm faaliyetlerini eve taşıdılar. Doğaldır ki evde geçen süre artınca maliyetler de arttı. Hürriyet'ten Sefer Levent'in yazısına göre evde maliyet artışının önemli kalemlerinden biri elektrik. Bu hafta Vatandaşın Ekonomisi’nde, ‘corona virüs elektrik faturalarımızı ne kadar arttırdı, faturaları düşürmek için neler yapabiliriz’ birlikte inceleyeceğiz. CK Enerji Boğaziçi Elektrik Genel Müdürü Halit Bakal da benim gibi verileri incelemeyi çok seviyor. Üstelik bir elektrik dağıtım şirketinin tepe yöneticisi olmasına rağmen fazla elektrik tüketimine karşı. Kendisiyle corona virüsle birlikte evde geçen süreci birlikte mercek altına aldık. İşte elektrik faturalarımız için kritik tespitler:

4 KALEMDEKİ ARTIŞ YÜZDE 28.5 YANSIYOR

Aylık elektrik tüketimi 204.73 kWh olan bir mesken abonesi 145.41 TL elektrik faturası ödüyor diyelim. Söz konusu abonenin faturasında haftada 1 kez 1.5 saat fırın kullanımının payı aylık 10.65 TL, günde 4 saat laptop kullanımının payı aylık 7.16 TL, günde 12 dakika su ısıcıtısı kullanımının payı 8.75 TL, haftada iki kez tost makinesi kullanımının payı ise 2.84 TL. Bu 145.41 TL’lik faturada söz konusu dört ev aletinin payının 29.4 TL’yi bulduğunu gösteriyor.

Bu dönemde günlük laptop kullanımı 8 saate, fırın kullanımı ise haftada 3’e, su ısıtıcısı kullanımı günde 24-25 dakikaya ve tost makinesi kullanımı da haftada 5 defaya çıktığında bir anda fatura rakamları da artıyor. Laptop’ın payı 14.32 TL’ye, fırının payı 31.96 TL’ye, su ısıtıcısının payı 17.50 TL’ye, tost makinesinin payı ise 7.10 TL’ye yükseliyor. Bu 4 elektrikli ev aletinin kullanım süresindeki artış, aylık tüketimi 263.13 kWh’ye, faturayı da 145.41 TL’den 186.88 TL’ye çıkarıyor. 4 elektrikli ev aletinin kullanım alışkanlığındaki değişiklik aylık faturaya yüzde 28.5 oranında yükseliş olarak yansıyor.

LAPTOP, BİLGİSAYAR SÜRELERİ KATLANDI

Bir laptop’ın her gün 4 saat kullanılmasının etkisi ise 7.16 TL düzeyinde. Çocukların bilgisayar üzerinden uzaktan eğitim aldıkları, evden çalışmanın yaygınlaştığı bu dönemde laptop kullanımını 8 saate çıkardığımızda aylık faturaya etkisi ikiye katlanarak 14.32 TL’ye ulaşıyor.

SU ISITICISI, TOST MAKİNESİ DAHA ÇOK KULLANILIYOR

Evde yeme, içme sayısı da doğal olarak arttı. Fırının yanı sıra su ısıtıcısı, tost makinesi gibi küçük ev aletlerinin de bu dönemde daha çok kullanıldığı gözleniyor. Daha önce ortalama her gün 12 dakika çalışan bir su ısıtıcısının aylık elektrik faturasındaki payı 8.75 TL iken bu dönemde günde kullanım süresi 24-25 dakikaya çıktığında faturadaki payı da 17.50 TL’ye ulaşıyor.

Yine haftada 15’er dakikadan haftada iki kez kullanılan bir tost makinesinin aylık faturaya etkisi 2.84 TL iken haftada 5 kez tost makinesinin kullanılmasının faturaya yansıması 7.10 TL’ye ulaşıyor.

ÖNLEMLE AYDA 95 TL TASARRUF MÜMKÜN

4 kişilik bir aile, 311 TL’lik elektrik faturasını 216 TL’ye düşürebiliyor. Ayda 95 TL’ye varan tasarruf oldukça kolay. Örneğin günde 3 saatlik kullanımla ayda 48 TL harcayan klasik ampulleri LED ampulle değiştirerek sağlanacak tasarruf 30 TL. Bulaşık makinesini tam kapasite doldurarak ayda 8 TL, ütüyü işlem bitmeden 5 dakika önce prizden çekmek ayda 5 TL, buzdolabını güneş olmayan noktada, duvara 10 cm uzağa koyarak ayda 11 TL tasarruf edilebiliyor.

MESKENLERDE ELEKTRİK TÜKETİMİ YÜKSELDİ

Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş (BEDAŞ) verilerine göre yeni tip corona virüsün görüldüğü martın ikinci yarısından itibaren yani 16 Mart-14 Nisan 2020 döneminde, 15 Şubat-15 Mart 2020 dönemine göre meskenlerde elektrik tüketimindeki artış ortalama yüzde 15’leri buldu. Bu artışta evde geçirilen sürecin artması, evden çalışma ve öğrencilerin evde uzaktan eğitim almaları özellikle etkili oldu.

ELEKTRİKLİ EV ALETLERİNİ DAHA FAZLA KULLANIYORUZ

Evde elektrikli ev aletlerini çok daha fazla kullanıyoruz. Elektrik süpürgesi, fırın, sıcak su ısıtıcı, kahve makinesi, televizyon, bilgisayar, tost makinesi, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi evde geçirdiğimiz sürenin artması ile birlikte deyim yerindeyse fazla mesai yapıyor.

Bu arada küçük bir ipucu vereyim. CK Enerji Boğaziçi Elektrik, internet sitesinde yer alan ‘tüketim hesaplama’ uygulaması ile de elektrikli ev aletinin haftada kaç kez, kaç saat kullandığında ne kadar elektrik tükettiğini bir tuşla hesaplama imkânı sunuyor.

EKMEK, PİDE, BÖREK FIRINLARI COŞTURDU

Normal şartlarda bir mesken abonesi haftada 1 gün, 1.5 saat fırın kullanıyor. Bunun aylık elektrik faturasına yansıması 10.65 TL. Sosyal medyadaki ekmek yapma, börek, kek, lahmacun ve son olarak da ramazan pidesi paylaşımları da gösteriyor ki bu dönemde fırın kullanımında önemli bir artış söz konusu. Fırın kullanımının her biri 1.5 saat olmak üzere haftada 2 kez kullanılmasının aylık faturaya yansıması 21.31 TL’ye çıkarken bu sayı haftada 3 defa olduğunda bunun faturaya yansıması aylık 31.96 TL’ye ulaşıyor.

LİMONATA VE MEYVE SULARINA TALEP ARTIYOR

Sağlık Bakanlığı’nın ‘Evde kal’ çağrılarının ardından 7. hafta geçti. Geçtiğimiz haftanı sokağa çıkma yasağının en uzun olduğu haftaydı. Ayrıca ramazanın da ilk haftasıydı. Bu yüzden alışveriş davranışlarında değişiklikler gözlendi. Özellikle evde içecek çeşitliliğinin arttı.

Ipsos Türkiye CEO’su Türkiye CEO’su Sidar Gedik “Alışveriş davranışlarında alım sıklığının düştüğünü sepetlerin büyüdüğünü biliyoruz. Eve gelen ürünlerin yerleştirmesi de bu dönemde önemli bir değişim gösterdi. Eve gelen ürünleri yerleştirmeden önce sterilize ediyor musunuz? diye sorduğumuz hanelerin yüzde 58’i “bir süre kapının önünde/dışarıda/balkonda bekletiyorum” dedi. Daha sonrasında ise çeşitli dezenfektanlar ile temizlediklerini belirttiler. Bu da aslında sirkenin hâlâ daralma yönüne geçmemesinde bir etken olabilir” dedi. Haftanın öne çıkan başlıkları ise şöyle:

Tost ekmeği ve reçel-bal gibi sahur sofralarında tüketilen ürünler bu hafta artış gösterdi.

Bu dönemde evlerde bir tatlı oluyor. Dondurma, irmik ve hazır toz tatlılar artış gösterdi.

İftar menülerinin olmazsa olmazı çorba geçen hafta olduğu gibi büyümeye devam etti. Limonata ve meyve suyu en fazla artış gösteren ürünler olurken pastırma da alışveriş listelerinde yerini aldı.

Ramazan döneminde hareketlenen bebek mamaları bu sene de artış gösterdi.