Artan hayat pahalılığı tüm yurttaşları ve sektörleri derinden etkilemeye devam ediyor. Girdi maliyetlerindeki yüksek artışlar, satış fiyatlarına da etki ediyor.

Bu artışı etiketlere yansıtmak zorunda kalan esnaf da işlerinin düşmesinden dert yanıyor.

Esnaf, yurttaşların alım gücünün çok düştüğünü, temel ihtiyaçları dışında para harcayamadıklarını anlatıyor.

Fiyatları artırdığında satış yapamadığından, düşürdüğü zaman da masrafını çıkaramadığından bahsediyor.

Tüm bunlar yaşanırken Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin, Bursa İş Dünyası Buluşması programında yaptığı konuşmada, “Yıl sonunda enflasyonun makul bir seviyeye geldiğini hep birlikte göreceğiz. Piyasada işler elhamdülillah iyi, piyasalar canlı. Kapasite kullanım oranları yüzde 80'lerde. Ticaret iyi” ifadelerini kullanması dikkat çekti.

SÖZCÜ muhabiri, İstanbul Bakırköy’de en işlek caddelerden birinde esnafa mikrofon uzattı, “Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati piyasada işlerin iyi ve canlı olduğunu söyledi. Sizce de öyle mi?” diye sordu. Verilen yanıtlar şöyle oldu:

“VERDİĞİMİZ EMEĞİN KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ”

Takı ürünleri satan esnaf Fuat Koçer: “Piyasalarda bir canlılık yok. (Dükkanı) Açıyoruz, ancak masrafları çıkartıyoruz, kapatıp gidiyoruz. Piyasada herhangi bir hareket yok. (Son dönemde satışlarınızda bir düşüş var mı?) Bayağı bir düşüş var. (Yüzde olarak ortalama ne kadar düştü?) Yüzde 40 gibi bir düşüş var. Bu da bizim için çok büyük bir oran. Doların çıkmasından dolayı ürünler çok pahalı. Eskiden 2-3 parça alıp 100-120 lira verirken; bugün 2-3 parça aldıkları zaman 200-250 liraya tekabül ediyor. Bu da insanlara bir yük oluyor. Onun için işlerde düşüş var. 2 tane alacağına 1 tane alıyor. Müşteri de haklı kendince. (Özellikle ne zamandır hissediyorsunuz bu sıkıntıyı?) Özellikle aşağı yukarı 3-4 aydır böyle bir sıkıntı var. Dolar 18-19 liraları gördükten sonra insanlarda alım gücü iyice düşmeye başladı. Dükkanlar ancak kendini çeviriyor. Para kazanılan bir durum yok. Emeğimizi veriyoruz ama karşılığını alabiliyor muyuz? Alamıyoruz.”

“ZARARIMIZI ÇIKARTAMADIĞIMIZ GÜNLER OLUYOR”

Çanta satan esnaf Zuhal Kulaman: “Tabi ki değil… Biz elimizdeki ürünleri satamıyoruz. Satıp da yerine yeni ürün aldığımızda daha pahalıya alıyoruz, satış fiyatları da daha çok yükseliyor. Esnaf da bundan dolayı çok iş yapamıyor. Memnun değiliz. Satışlarda yüzde 70’lik bir düşüş var neredeyse. Bayağı bir indirim yapmamıza rağmen, zararına bile satmak istediğimizde alan olmuyor. Çok yüksek buluyorlar fiyatları. Biz de yüksek şekilde alıyoruz… Yüksek fiyattan aldığımız için mecburen bu fiyatlarla satmak zorunda kalıyoruz. (Hiç siftah yapamadığınız veya zararınızı çıkaramadığınız günler oluyor mu?) Siftah yapıyoruz ama zararımızı çıkartamadığımız günler oluyor tabi ki. Gider daha fazla ama gelir daha az oluyor ne yazık ki.”

“SON ZAMLARLA BİRLİKTE PİYASA TAMAMEN DURDU”

Lokantacı esnafı Hakkı Sülü: “Maliye Bakanımız piyasalar derken herhalde birkaç tane markette olan sıralardan bahsediyor. Canlılık sadece orada. Ne lokantalarda canlılık var ne diğer yerlerde. Dükkana gelen esnafa soruyoruz, ‘yemeğe geldik ama siftah yapmadan geldik’ diyorlar. ‘Aç mı kalalım?’ diyerek geliyorlar. Burada herhangi bir canlılık göremiyoruz. Satışlarda yüzde 20 civarında düşüş var ama girdi fiyatlarında da yüzde 200 artış var… (Zararınızı karşılayamadığınız günler oluyor mu?) Şu an zaten zararımızı karşılayamadığımız günleri yaşıyoruz. İnsanlar aparatiflerle idare ediyor, öğlen yemek işini kaldırıyor. Sabah kahvaltısı ve akşam yemeğini evde yiyerek idare etmeye çalışıyorlar. (Ne zamandır bu müşteri azlığını hissediyorsunuz?) Pandemi başladığından beri bir durgunluk vardı zaten ama özellikle sebzelere, ete gelen son zamlarla birlikte piyasa iyice durdu. Tamamen durmuş vaziyette.”

“FİYATI ARTIRSAK MÜŞTERİ KAYBEDİYORUZ, ARTIRMASAK ZARAR EDİYORUZ”

Kafe esnafı Kenan Metin Bayram: “İşler yüzde 50-60 düştü. Gideri karşılayamıyoruz. Özellikle son birkaç aydır bayağı bir hissetmeye başladık. (Masrafınızı çıkartamadığınız günler oluyor mu müşteri azlığından dolayı?) Elbette oluyor. Buranın genelde full çekmesi gerekiyor, büyük bir dükkan ama son dönemde yarısı kadar, belki yarısından da az müşteri geliyor. Çünkü şu anda ekonomi rezil bir durumda. (Artan fiyatlardan dolayı mı daha az geliyor insanlar?) Evet, kesinlikle. ‘Neden bu kadar zam geldi?’ ‘Niye böyle yapıyorsunuz?’ diyor müşteriler. Bizim alışımız belli, satışımız belli. Biz eğer bu fiyattan satmazsak büyük bir zarar ederiz. Zarar etmediğimiz zaman da müşteri kaybediyoruz.”