Devletin gözetim ve denetim altına alınanların bulunduğu cezaevleri, nezarethaneler, geri gönderme, barınma ve psikiyatri merkezlerini denetlemekle görevli Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, TİHEK’in Başkanı Süleyman Arslan, şimdiye kadar gerçekleştirdikleri çalışmaları Milliyet’e anlattı. Eşit muamele görme hakkı ihlal edilen, ayrımcılığa uğrayan veya işkence ile kötü muameleye maruz kalan başvurucuların şikâyetlerini de kabul eden kurumun, idari yaptırım yetkisi de bulunuyor. 

Adalet Bakanlığı’yla ilişkili TİHEK’in ayrımcılık yasağı ihlali halinde 1000-15 bin TL arası idari para cezası uyguluyor. Arslan, kurumun asıl görevinin devletin gözetim ve denetim altına alınanların, hürriyetinden yoksun bırakılanların bulunduğu cezaevleri, nezarethaneler, geri gönderme merkezleri gibi koruma altına alınanların bulunduğu yerleri denetlemek olduğunu anlattı. Bu yerlere yaptıkları ziyaretlerle sürekli kontrol altında olduklarını onlara hissettirmeye çalıştıklarını söyleyen Arslan, şunları söyledi:

“Suç niteliğinde bir şeye rastlarsak savcılığa suç duyurusunda bulunuyoruz. Geçtiğimiz yıl alıkonulma merkezlerinin yöneticilerine kötü muameleye karşı farkındalık eğitimi verdik. Bu işlevin yanında kurumumuza gelen bireysel başvuruları da kabul ediyoruz. Cinsiyet, ırk, renk, dil, din vb. gibi nedenlerle ayrımcılığa uğradığını düşünen kişi, öncelikle muhatabına bu durumun düzeltilmesi yönünde talepte bulunmalı, eğer sonuç alamazsa bize başvurmalıdır. Biz de kurum olarak tespitleri Meclis’e, Cumhurbaşkanına, gönderiyoruz.”

Göçmen karşıtına ceza

Süleyman Arslan’ın verdiği bilgilere göre kuruma gelen başvuruların bazıları uzlaşı yoluyla çözülüyor bazılarına ise para cezası kesiliyor. Arslan, başvurulardan örnekleri verdi: 

Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda tutuklu bulunan yüzde 66 oranında görme engelli bir başvuran, cezaevi kütüphanesinde bulunan kitapları okuyamadığını belirtti. Başvuran, engellilik durumu dikkate alınarak sesli kitap ve Braille alfabesi ile basılmış kitapların temin edilmesini, eşit bir biçimde kitap okumasının sağlanması talebiyle kuruma başvurdu. Ceza İnfaz Kurumu ile yapılan yazışmaların ardından uzlaşma sağlanarak, mağduriyet giderildi.

Denizli’de dükkânının camına ‘İran, Suriye ve Afgan müşteri giremez, alışveriş yapamaz, girerse dayak yer’ yazılı döviz asan İ.O. hakkında resen inceleme başlattık. Başvuru gelmedi ama biz inceledik para cezası kestik.

30 yıl boyunca muhasebe müdürü olarak bir şirkette çalışan bir başvurucu, son 5 yıl içinde siyasi görüş temeline dayalı olarak ayrımcılığa maruz kaldığını, tüm müdür kadrolarına verilen esaslı ücret değişikliğinin kendisine uygulanmadığını belirterek kuruma başvurdu. Başvuran, istifaya zorlandığını, işten uzaklaştırıldığını belirterek işe iade konusunda dostane bir çözüm talebinde bulundu.

6 ayda 418 başvuru

Bu yılın ilk 6 ayına ilişkin verileri de Milliyet ile paylaşan Süleyman Arslan, 418 kişinin ayrımcılığa uğradığı” iddiasıyla TİHEK’e başvurduğunu belirterek, bu başvurulardan 4’ünde ihlal tespit ettiklerini söyledi. Arslan, TİHEK’e yapılan başvuruların geçen yıla göre yüzde 20 oranında artış gösterdiğini kaydetti.