Descartes Datamyne’ın Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2024'ün Ocak, Şubat, Mart aylarında Türkiye toplamda 273 bin 988 ton çöpü, toplam 36 milyon 101 bin 854 dolara satın aldı. Bunun 1 milyon 304 bin 565 doları ise İsrail'den...

Türkiye, başta Avrupa olmak üzere dünyanın çöpünü depolamaya devam ediyor. 2024'ün ilk 3 ayında toplam 273 bin 988 ton çöp ithal edildi. Bu çöplerin büyük kısmı Adana'ya gönderildi. Gazze'de soykırım yapan İsrail'le her türlü ticaretin durdurulması istenirken İsrail’den alınan çöpün bedeli ise 1 milyon 304 bin 565 doları buldu.

Everyday Plastic ve Çevresel Soruşturma Ajansı’nın (EIA) yaptığı araştırmaya göre, 2022 yılında ortaya çıkan çöp ticaretine yönelik eleştiriler sona ermedi. Araştırma, İngiltere'de geri dönüşüm atıklarının yüzde 70'inin yakıldığını, geri kalanının ise Adana gibi şehirlere ihraç edildiğini ortaya koydu. Türkiye, 2024 yılının ilk üç ayında dünya genelinden toplam 273 bin 988 ton çöpü, yaklaşık 36 milyon 101 bin 854 dolara satın aldı.

ÇÖPLERİN ÇOĞU ADANA'YA GETİRİLİYOR

Ancak yumuşak plastik ambalaj atıklarının yüzde 70'inin yakıldığı belirlendi ve bu işlemin geri dönüşümle uzaktan yakından ilgisi olmadığı ortaya çıktı. Atıkların kalan yüzde 30'luk yumuşak plastik atığı daha düşük değerli ürünlere dönüştüren geri dönüşüm tesislerine gönderildi. Bu atıkların çoğu Adana'ya gönderildi.

TÜRKİYE'NİN ÇÖP İTHALATI 2022'DE ORTAYA ÇIKTI

Dünyanın farklı yerlerinden gelen çöplerin Adana'ya bırakıldığı 2022’de tespit edildi. Hükümet bu konuda “Türkiye Avrupa’nın çöplüğü mü?” ifadesiyle eleştirilmişti. O dönemin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise yaptığı açıklamada kesin bir dille “plastik atık” alınmadığını, ithal edilenin “değerli ham madde” olduğunu savunmuştu. Yapılan yeni araştırmayla çöp ticaretine devam edildiği ortaya çıktı.

Mehveş Evin'in Kısa Dalga’da yer verilen haberine göre, Küçük bir atık şirketleri grubu olan Eurokey'in ambalaj atığı ihracatçısı akreditasyonu 2022'de Çevre Ajansı (EA) tarafından askıya alınmıştı. Nedeni ise şirketin Türkiye, Polonya ve Hollanda'daki alanlara plastik atıklarını ihraç etme biçimindeki ihlalleri idi. Türkiye, 2022’de plastik çöp ithalatında Avrupa'da birinci dünyada ise ikincisi oldu.

TONLARCA ÇÖP 36 MİLYON DOLARA SATIN ALINDI

İki yıl aradan sonra Descartes Datamyne’ın Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2024'ün Ocak, Şubat, Mart aylarında Türkiye, toplam 273 bin 988 ton çöpü, toplam 36 milyon 101 bin 854 dolara satın aldı.

Çöp ticareti yapılan ülkeler arasında Avrupa'nın yanı sıra ABD, İsrail, Fas, Lübnan, Irak, Libya, Yemen, Tanzanya ve Tunus da yer alıyor.

Veriler incelendiğinde plastik atık ithalatının aydan aya değiştiği de görülüyor. Ocak ayında 11 milyon 612 bin 337 dolarlık çöp ithalatı yapılırken şubatta düşüş yaşanmış. Mart ayında ise 15 milyon 679 bin 984 dolarla en yüksek miktara ulaşılmış.

TÜRKİYE, İSRAİL'DEN ÇÖP ALMAYA DEVAM EDİYOR

İsrail, Filistin topraklarındaki soykırımına 1 yıldır devam ederken Türkiye, İsrail'le olan ticari ilişkileri kesmiyor. Ticari gemiler, Türkiye limanlarından İsrail limanlarına kalkmayı sürdürüyor. 2024'te Türkiye'deki hangi şirketin hangi ülkeden plastik aldığı henüz bilinmiyor ancak Türkiye'nin İsrail'den ilk üç ayda 1 milyon 304 bin 565 dolar karşılığında plastik çöp aldığı belirtiliyor.

Öte yandan Aralık 2023'te AK Partili Bilal Nadir Gök’ün sahibi olduğu Adanus şirketinin İsrail’le çöp ticareti yaptığı öğrenilmiş, İsrail'le ticareti durdurması istenen Gök, çağrıya olumlu yanıt vermişti.