Türkiye’de yaklaşık 3 bin kadın balıkçı maviliklere ağ atarken, kadınlara özgü ilk balıkçı barınağı Ordu’da kuruluyor. Eşleri ya da çocukları Moritanya, Romanya ve İstanbul’daki balıkçı teknelerinde tayfa olan kadın balıkçılar için Perşembe’ye bağlı Okçulu’da özel barınak yapılacak. Balıkçılığın anneden kıza geçtiği köyde yapılacak barınaktaki çalışmaları ilk kez Milliyet görüntüledi.

İlk kadın balıkçı köyü

Çocuklarını büyütürken ekmeklerini denizin iyotlu suyundan çıkartan Ordulu kadınlar için Türkiye’nin ilk kadın balıkçı barınağı yapılıyor. Ayşe Reis, Güllü Reis ya da Fadime Reis isimli tekneleriyle açıldıkları Karadeniz’in hırçın dalgalarına meydan okuyarak ağlarını salan kadın balıkçılar için Ordu Büyükşehir Belediyesi harekete geçti.

Perşembe’ye bağlı Medreseönü mevkiinde Okçulu, Kovanlı, Büyükağız adlı üç köydeki 25-30 kadın balıkçının kullandığı Okçulu Balıkçı Barınağı böylece büyük dönüşüm yaşayacak. Ordu Kent Konseyi’nden Zeki Özel’in önerisiyle gündeme gelen kadın balıkçı barınağının kente önemli kazanımlar sağlayacağını söyleyen Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Hilmi Güler, iki yıl içinde tamamlamayı planladıkları bu özel projeyi ilk kez Milliyet’e anlattı.

Perşembe’de kurulacak kadın balıkçı barınağının Türkiye’de ilk olacağını söyleyen Dr. Güler, böylece kadınların aile ve ülke ekonomisine katkılarının artacağını belirtti. Güler, şunları anlattı: “Barınağın çevre düzenlemesini ve fiziki şartlarının iyileştirilmesini yapacağız. Denize kolay ve güvenli açılmalarını sağlarken, karadaki konforlarını sağlayacağız. Hem marina hem de tekne inşa yeri olmasını hedeflerken, kadınların hayalini gerçekleştireceğiz. Önceden yaptığımız mendirek artık ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Barınak inşaatı için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile görüşüyoruz. Öncelikle kadın reislerin ihtiyacı doğrultusunda hayalini kurdukları balıkçı barınağını yapacağız. İki yıl sonra ilk kadın balıkçı barınağı hizmete girecek.”

Okçulu köyündeki derme çatma barınaktan denize açılan kadınların en kıdemlisi Güllü Akbaş. 75 yaşındaki Güllü Reis’in elleri 60 yıldır denizin tuzlu suyunda. Güllü Akbaş, “15 yaşında gelin geldiğimden beri denizdeyim. Önceleri eşime ve oğullarıma yardım için çıkıyordum. 30 yıl önce fırtınada kalan teknemiz sığınacak liman bulamadı ve kızım Gülistan denizde boğuldu. Şimdi kızım ve damadımla yine denizdeyim. Güvenilir bir liman yaparlarsa torunlarımız bile balıkçılık yapar” dedi.

Belediye Başkanı Hilmi Güler, “Kadın reislerimizin hayallerini gerçekleştireceğiz” dedi.

‘İki kayık sattık’

42 yıldır balıkçılık yapan Necla Yar ise, “17 yaşında Fatsa’dan gelin geldim. Kalkan balığını teknede ilk gördüğümde çok korktum. Avlanmak için açığa gidiyoruz ama fırtına çıkınca sığınacak barınak ya da liman bulamıyoruz. Kocam teknelerini sattı, İstanbul’da balıkçılık yapmaya başladı” dedi.

Sabire Yar ise, “23 yıldır denizdeyim. Önceleri eşime yardıma gidiyordum. Şimdi ise ağları denize ben bırakıyorum. İhtiyacımız düzenli bir barınak. Kar yağarken ellerim ağlarda donuyor ve ağlıyorum” diye konuştu.

Sığınacak liman bulamadıkları için iki kayık sattıklarını söyleyen Nuray Akkaya da, “İstediğimiz tesis yapılırsa kendi balığımızı yakalar ve satarız. Ben tek başıma çocuklarıma bakıyorum ve tek işim balıkçılık. Denize çıkmaktan korkmuyoruz ama sığınacak limanımız yok. Bu müjde bizi umutlandırdı” dedi. Ayşe Yar ise, kocasıyla çıktığı balıktan ailesini geçindirdiklerini ve yeni barınağın köylere çok iyi geleceğini belirtti.

Dünyaya örnek olacak

Türkiye’deki yaklaşık 500 balıkçı kooperatifinde 3 bin civarında kadın balıkçı bulunuyor. Fakat hiçbiri barınaklara kayıtlı değil. Karadeniz’de ise yaklaşık 100 kadın balıkçı var. Ordu’da 25-30 kadın reisin bulunduğu barınağın yönetimini yapan Murat Yar, kısa süre sonra görevi bir kadına devretmeye hazır. Üç köyde yaşayan erkekler barınak sorunu ve balığın azalmasıyla İstanbul, Romanya hatta Afrika kıtasındaki Moritanya’ya gitti. Boş kalan teknelerle denize açılan kadın reisler kendilerini geliştirmek ve daha çok kazanmak için istekli.

Profesyonel balıkçı kadınlardan Necla Yazıcı, “Başka geliri olmayan ve hayata tutunmaya çalışan balıkçı kadınlarımız, Karadeniz’in hırçın sularında mücadele ediyor. Derme-çatma ilkel barınağın modernleşmesi onlara güven verir. Beni çok heyecanlandıran bu proje dünyaya örnek olacak” diye konuştu.