15 Temmuz darbe girişiminin ardından tarihi öneme sahip olduğu belirtilen Yüksek Askeri Şura toplantısı öncesi dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Başbakan Binali Yıldırım ve Genelkurmay Bşkanı Org. Hulusi Akar ile görüştü. 5.5 saat süren kritik zirvede alınan kararlar çerçevesinde 149’u general bin 684 personelin TSK ile ilişiğinin kesilmesi uygulaması, dünkü mükerrer Resim Gazete’de yayımlanırken, YAŞ Kanunu’na yönelik de bazı değişiklikler yapıldı.

“Çok gizli” nitelikli YAŞ toplantısı, bu yıl ilk kez Genelkurmay Karargâhı yerine Çankaya Köşkü’nde toplanacak. Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında ilk kez gerçekleştirilecek toplantıya Milli Savunma Bakanı Fikri Işık da ilk kez katılacak.  Toplantıya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, kuvvet komutanları orgeneraller Salih Zeki Çolak, Bülent Bostanoğlu, Abidin Ünal ile ordu komutanları orgeneraller Ümit Dündar, Abdullah Recep ve İsmail Serdar Savaş, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, EDOK Komutanı Orgeneral Kamil Başoğlu, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanı Orgeneral İhsan Uyar ve Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele katılacak.

Huduti yerine Temel

Orgeneraller Akın Öztürk ve Adem Huduti’nin darbe girişimiyle ilişkilendirilmiş olması, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Galip Mendi’nin de sağlık sorunları nedeniyle katılamayacağı toplantıda, Jandarma Genel Komutanvekili Korgeneral İbrahim Yaşar ile 2. Ordu Komutanlığı’na dün Adem Huduti yerine atanan Korgeneral İsmail Metin Temel de katılacak. 
Daha önceki yıllarda üç gün süren çalışmalar bu yıl bir günde tamamlanacak. Şura kapsamında alınan kararların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayına yarın sunulmasının ardından kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor.

15 gün içinde konutlarını boşaltacaklar

Kritik zirvede alınan kararlar kapsamında Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda 726 subay, 256 astsubay, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda 59 subay ve 63 astsubay, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda ise 314 subay ve 117 astsubayın ilişiği kesildi. Resmi Gazete’de yayımlanan Kararname’de bu isimlerin tamamının Fetullahçı Terör Örgütü’ne iltisaklı olduğu ya da bu örgütle irtibatı bulunması nedeniyle kurumdan çıkarıldığı ifade edildi.

Akıncı’da deprem

Öte yandan darbenin komutasının yönetildiği yer olarak belirtilen Akıncı 4. Ana Jet Üssü’nde görevli 1 tuğgeneral, 108 subay ve 7 astsubayın da ilişikleri kesildi. 4. Ana Jet Üssü böylece, Harp Akademileri Komutanlığı ile birlikte en fazla personelin ilişiğinin kesildiği yer olarak kayıtlara geçti.

Kritik zirvede alınan kararlar çerçevesinde 15 Temmuz darbe girişimiyle ilişkilendirilen ve bu nedenle TSK ile ilişiği kesilen general ve amiral rütbesindeki subaylar şöyle:

KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

Orgeneral: Adem Huduti

Korgeneral: Yıldırım Güvenç, Metin İyidil, Satı Bahadır Köse, Mustafa Özsoy, Erdal Öztürk, İlhan Talu, Salih Ulusoy, İbrahim Yılmaz

Tümgeneral: Hasan Nevzat Taşdeler, Metin Akkaya, Mehmet Akyürek, Avni Angun, Abdullah Baysar, Mehmet Dişli, Halil İbrahim Ergin, Halit Günbatar, Oğuz Serhad Habiboğlu, Memduh Hakbilen, Mustafa İlter, Salih Sevil, Osman Ünlü

Tuğgeneral: Nihayet Ünlü, Semih Terzi, Numan Yediyıldız, İsmet Gökhan Gülmez, Kerim Acar, Arif Settar Afşar, Şenol Alkış, Metin Alpcan, Hidayet Arı, Yavuz Ekrem Arslan, Ali Avcı, Özkan Aydoğdu, Murat Aygün, Mehmed Nuri Başol, Savaş Beyribey, Adem Boduroğlu, Erhan Caha, Ali Rıza Çağlar, Ekrem Çağlar, Alpaslah Çetin, Ünsal Coşkun, Cemalettin Doğan, Yüksel Durak, Mehmet Şükrü Eken, Cihat Erdoğan, Hakan Eser, Yüksel Gönültaş, Orhan Gündüz, İsmail Güneşer, İsmail Gürgen, Eyyüp Gürler, Hayrettin Kaldırımcı, Ali Kalyoncu, Zeki Karataş, Erdem Kargın, Salih Kırhan, Ahmet Bican Kırker, Bekir Koçak, Yunus Kotaman, Mustafa Kurutmaz, İbrahim Lütfi Nuhoğlu, Ahmet Otal, Mehmet Ozan, Kamil Özhan Özbakır, Mehmet Partigöç, Hasan Polat, Fatih Celaleddin Sağır, Ali Salnur, Mesut Savaş, Osman Nadir Saylam, Mustafa Serdar Sevgili, Murat Soysal, Uğur Şahin, Ahmet Şimşek, Mücahit Tamer, Şener Topuç, Abdulkerim Ünlü, Lütfü İhsan Yanıkoğlu, Murat Yaygın, Murat Yetgin, Ersin Yıldırım, Mustafa Yılmaz, Mehmet Nail Yiğit, Atila Güngör.

HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

Orgeneral: Akın Öztürk

Korgeneral: Hasan Hüseyin Demirarslan

Tümgeneral: Kubilay Selçuk, Haluk Şahar, Recep Yüksel, İdris Aksoy, İsmail Yalçın, Fethi Alpay, Atilla Darendeli, SUat Murat Semiz, Şaban Umut, Serdar Gülbaş, Ahmet Cural
Tuğgeneral: Hakan Evrim, Aydemir Taşçı, Emin Ayık, Recep Sami Özatak, Bekir Ercan Van, Osman Nuri Gür, Deniz Kartepe, Cengiz Karacabey, Kemal Akçınar, Veyis Savaş, İshak Dayıoğlu, Cemal Akyıldız, Kemal Mutlum, Gökhan Şahin Sönmezateş, Fikri Özgür, Mehmet Zeki Kıralp, Melih Hamdi Ünal.

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI

Tümamiral: Hakan Üstem, Bekir Sıtkı Cebeci, Sinan Azmi Tosun, Mustafa Zeki Uğurlu

Tuğamiral: Ömer Faruk Harmancık, Hasan Doğan, Ali Murat Dede, Muhittin Elgin, Hayrettin İmren, Oğuz Karaman, Ercan İnceoğlu, İrfan Arabacı, Nejat Atilla Demirhan, Hasan Kulaç, Nazmi Ekici, Yaşar Çamur, Namık Alper, Tezcan Kızılelma, Serdar Ahmet Gündoğdu, Gökhan Polat, Halil İbrahim Yıldız, İhsan Bakar, Ahmet Hakan Güneş, Sinan Sürer, Himmet Taner Çengil, Süleyman Manka, Murat Şirzai, Ayhan Bay, Ali Suat Aktürk, Mustafa Sözer, Erdal Ergün, Ömer Mesut Ak.

‘Uygun görüş’ dönemi

Zirvede TSK’nın inisiyatifinde yürütülen atamalarda ilgili bakanlıkların ‘uygun görüşünün’ olması da masaya yatırıldı

Toplantıda alınması beklenen bir diğer karar ise, TSK’nın inisiyatifinde yürütülen atamalarda da inisiyatifin ilgili bakanlığın “uygun görüşü” olması durumunda yürürlüğe girmesinin sağlanması. Bu çerçevede Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde yapılacak atamalar İçişleri Bakanı’nın “uygun görüşü”, kuvvet komutanlıkları bünyesinde yapılacak atamalar ise Milli Savunma Bakanı’nın “uygun görüşü”yle yürürlüğe girebilecek.

Sivillere inisiyatif

Böylece, hem şuranın fiziksel mekanını Genelkurmay’dan Başbakanlık’a alınması, hem sekretarya işlemlerinin “2. Başkan”dan Başbakanlık’a alınmasıyla başlayan sivillerin inisiyatifindeki toplantının ardından da sivillerin daha fazla inisiyatif alabileceği bir ordu düzeni hedefleniyor. 15 Temmuz darbe girişiminin ardından hükümetin Genelkurmay Başkanı ya da kuvvet komutanlarına yönelik bir tasarrufta bulunup bulunmamaya henüz karar vermediği, bu yönde bir olası tasarrufun, 2011 Şurası tarzı bir yeniden yapılanmayı da beraberinde getireceği belirtiliyor. Eğer, şuranın sivil kanadı komuta kademesine yönelik bir tasarrufta bulunmayı tercih etmezse, bugüne kadar getirilen yerleşik teamüller çerçevesinde Orgeneral Akar, Orgeneral Çolak ve Orgeneral Ünal’ın görevlerine devam etmesi bekleniyor. 

Dünkü kararnameyle Jandarma’nın doğrudan İçişleri Bakanlığı’na bağlanması, Jandarma Genel Komutanı’nın ise general rütbesine haiz biri olacağı kanuna eklendi. Böylece ilk kez Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinden bir orgeneral yerine muhtemelen Jandarma Genel Komutanlığı’ndan bünyesinden bir korgeneralin bu göreve atanması yapılacak. Bu ismin de vekaleten bu göreve atan Korgeneral İbrahim Yaşar olabileceği belirtiliyor. Kararname, Sahil Güvenlik Komutanlığı’na yapılacak atamada, Deniz Kuvvetleri Komutanı’nın etkisini de kaldırmış oldu.

Jandarma Genel Komutanlığı’na bağlı terfi ve atama işlemlerinin dünkü KHK’yla “müşterek kararname”yle yapılacağına ilişkin hükmün kanuna eklenmesiyle, bugün başlayacak YAŞ toplantısında Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görevli general ve albayların dosyaları görüşülmeyecek. Ancak, Jandarma Genel Komutanı, doğal YAŞ üyesi olduğu için toplantıya katılabilecek. 

Yaverler listede yok

Darbe girişimi kapsamında tutuklu bulunan Cumhurbaşkanlığı Başyaveri Kurmay Albay Ali Yazıcı ile Genelkurmay Başkanı yaveri Yarbay Levent Türkkan ile yine darbe girişimiyle ilişkilendirilen cumhurbaşkanının havacı ve denizci yaverleri ile Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler’in emir subayı Mehmet Akkurt’un da kurumdan ilişiği kesilenler listesinde yer almaması dikkati çekti.

209 terfi bekleniyor 

Kararnameyle, TSK Personel Kanunu ve Yüksek Askeri Şuranın Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’da da değişiklikler yapıldı. TSK Personel Kanunu’na, “Ancak YAŞ Başkanı tarafından bir üst rütbede hizmetine ihtiyaç duyulanlar da rütbe bekleme süresine bakılmaksızın ve 47. maddenin birinci fıkrasındaki sicil şartı aranmaksızın YAŞ değerlendirmesine alınırlar” hükmü eklendi. Böylece, ilişiği kesilen 149 general ve amiral dışındaki 209 general ve amiral ile ilişiği kesilmeyen tüm albaylar bugün yapılacak YAŞ toplantısında terfi alabilecek.

Başkanın çağrısıyla toplantı

Darbe girişimi nedeniyle personel sayısında yaşanan kısıtlamalar nedeniyle, erken emekli olmak isteyen albaylara kolaylık tanıyan geçici 39. madde yürürlükten kaldırıldı. Kararnameyle, YAŞ’ın yılda iki defa toplanması hükmü, “yılda en az bir kere” olarak değiştirildi. Önceki kanunda Genelkurmay Başkanı’nın istemiyle yapılacağı belirtilen toplantılar ise “Başkanın çağrısı” olarak değiştirilerek, Başbakan’a inisiyatif verilmiş oldu. Kanuna eklenen geçici maddeyle 2016 Şurası’nın temmuz ayı içinde yapılabilmesi de olanaklı kılındı.