Dünyanın en büyük projelerinden Marmaray, Cumhuriyet'in 90. yıl dönümü olan 29 Ekim'de (bugün) saat 15:00'da hizmete giriyor. Sultan Abdülmecid'in hayali olan "Asrın Projesi'nin açılışını Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan yapacak.

GERİ SAYIM BAŞLADI

Türkiye, Asya ile Avrupa kıtaları arasında denizin altından kesintisiz ulaşımı sağlayacak dünyanın en büyük ve önemli projelerinden Marmaray için geri sayım başladı.

Cumhuriyetin 90. kuruluş yılı olan 29 Ekim'de devletin zirvesi ile dünya liderlerinin katılımıyla açılacak olan dev proje, teknolojik alt yapısı, ekonomik büyüklüğü, demiryolu ulaşımına kazandıracağı ivme ve daha birçok yenilik bakımından şimdiden tüm dünyanın dikkatini çekmiş durumda.

153 YILLIK YAPIM ÖYKÜSÜ

Ancak Türkiye'nin 1,5 asırlık rüyasına kavuşması o kadar da kolay olmadı. 'Asrın Projesi' diye de adlandırılan Marmaray'ın 153 yıllık uzun ve zorlu bir yapım öyküsü var.

SULTAN Abdülmecit HAYAL ETTİ

İstanbul Boğazı'nın altından geçecek bir demiryolu tüneli ile ilgili ilk düşünce 1860 yılında Sultan Abdülmecid tarafından dile getirildi. İstanbul Boğazı altından geçiş ilk olarak deniz dibi üzerine inşa edilen sütunların üzerine yerleştirilen tünel olarak planlandı. Bu fikir, izleyen dönem içerisinde daha ileri düzeyde değerlendirildi ve 1902 yılında bir tasarım geliştirildi.

Bu tasarımda İstanbul Boğazı'nın altından geçen bir demiryolu tüneli öngörülüyordu, ancak tasarımda, deniz dibi üzerine yerleştirilen bir tünelden bahsedildi. O zamandan bu yana, çok farklı fikir ve düşünceler denendi ve yeni teknolojiler tasarıma dönüştü. İstanbul Boğazı'nın altından geçen bir demiryolu toplu ulaşım bağlantısı isteği, 1980'li yılların başlarında giderek arttı ve 1987'de ilk geniş kapsamlı fizibilite etüdü gerçekleştirildi.

Çalışmalar sonucunda bugünkü projede belirlenen güzergah, en iyi güzergah olarak belirlendi. 1987 yılında ana hatlarıyla belirlenen proje, ilerleyen yıllarda tartışıldı ve 1995'te, daha detaylı etüt ve çalışmaların gerçekleştirilmesine ve 1987'deki yolcu talebi tahminleri dahil olmak üzere fizibilite etütlerin güncellenmesine karar verildi.

İLK KAZMA 2004'TE VURULDU

Bu çalışmalar 1998 yılında tamamlandı, elde edilen sonuçlar daha önceden elde edilen sonuçların doğruluğunu göstererek, projenin İstanbul'da çalışan ve yaşayan insanlara birçok avantaj sunacağını ve şehirdeki trafik sıkışıklığıyla ilgili hızla artan sorunları azaltacağını ortaya çıkardı. 1999 yılında Türkiye ve Japon Uluslararası İşbirliği Bankası (JBIC) arasında bir finansman anlaşması imzalandı.

Bu kredi anlaşması, projenin İstanbul Boğaz Geçişi bölümü için öngörülen finansmanın temelini oluşturdu ve Mart 2002'de proje için ihale dokümanları hazırlandı. Aynı yıl boğaz tüp geçişi ve yaklaşım tünelleri ile 4 istasyon inşaatını kapsayan sözleşme BC1 Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi İnşaatı, Tüneller ve İstasyonlar işi ihale edildi, ihaleyi alan ortak girişim ile Mayıs 2004'te sözleşme imzalanarak Ağustos 2004'te Türkiye'nin 1,5 asırlık rüyası için ilk kazma vuruldu.

İLK TÜP TÜNEL 2007'DE BATIRILDI

Marmaray'ın İstanbul Boğazı altından geçişini sağlayacak 11 tünelin ilki, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ve dönemin DLH Genel Müdürü Ahmet Arslan'ın katıldığı törenle 24 Mart 2007'de denize batırıldı.

Dünyanın deniz altında en derine yerleştirilen tünellerin sonuncusu ise yine Bakan Yıldırım katıldığı törenle 23 Eylül 2008'de Boğaz'ın 60 metre altındaki yerini aldı.

İLK RAY KAYNAĞINI BAŞBAKAN YAPTI

Türkiye'nin 150 yıllık rüyasında, yeni bir dönüm noktası da 15 Ocak 2012'de Ayrılıkçeşme tünel girişinde gerçekleşti. Başbakan Erdoğan, geçen yıl 15 Ocak'ta Ayrılıkçeşme'de Marmaray'ın ilk ray kaynağını yaptı.

Sadece Anadolu ve Avrupa yakalarını değil, bir anlamda, Pekin ile Londra arasını kesintisiz demiryolu hattı ile birleştirecek Marmaray Projesi'nde ilk test sürüşü 4 Ağustos 2013 tarihinde yapıldı. İlk test sürüşünde makinist koltuğunda Başbakan Erdoğan oturdu. Erdoğan, kendi kullandığı trenle İstanbul Boğazı'nın altından Asya yakasından Avrupa yakasına geçti.

1,5 ASIRLIK HAYALE SAATLER KALDI

Türkiye, 150 yıldır beklediği hayaline, binlerce işçi, 1343 teknik uzman ve mühendisin çalışmaları sonucunda Cumhuriyet'in 90. yıl dönümünde kavuşacak. Asya ve Avrupa'yı deniz altından demiryolu bağlantısıyla birleştirecek Marmaray, 29 Ekim'de Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Erdoğan tarafından açılacak.

Marmaray Projesi, üçü yer altında olmak üzere 5 istasyondan oluşuyor. Marmaray'ın ilk istasyonu Ayrılıkçeşme, Kadıköy-Kartal-Kaynarca metro hattıyla entegre olacak.

2 KITA 4 DAKİKA

Her iki yakadaki banliyö hatlarının devreye alınmasıyla Gebze ve Halkalı arası 105, Bostancı ve Bakırköy arası 37, Söğütlüçeşme ve Yenikapı arası 12, Üsküdar ve Sirkeci arası 4 dakika olacak. Gebze-Halkalı banliyö hattının da hizmete girmesiyle Gebze-Halkalı arasında 2-10 dakikada bir sefer yapılacak ve bir yönde saatte 75 bin yolcu taşıma kapasitesi sağlanacak.

GÜNDE 1 MİLYON YOLCU

Marmaray'ın günlük yolcu taşıma kapasitesi ise 1 milyon olacak. Marmaray, İstanbul-Ankara Yüksek Hızlı Tren Hattı'nın yanı sıra İstanbul Metrosu'na da bağlanacak.

BİLET FİYATI

Marmaray'da bilet fiyatları, şehir içi ulaşım fiyatları düzeyinde, 1.95 lira olacak.

DÜNYA REKORU

153 yıllık hayal olan Marmaray Projesi 60 metre derinliği ile 'Dünyanın En Derin Batırma Tüneli' unvanına sahip.

İnşaatına 9 yıl önce başlanan projenin toplam maliyetinin 9.3 milyar 298 lirayı bulması bekleniyor.

35 BİN TARİHİ ESER GÜN YÜZÜNE ÇIKTI

Marmaray'da çalışmalar, 2004'te Arkeolojik kazı başlatma töreniyle başladı. Kazılarda İstanbul'un tarihine ışık tutacak 35 binin üzerinde tarihi eser ile 13 batık gemi çıkarıldı. İstanbul tarihini 8500 yıl geriye MÖ 6500'lü yıllara götüren ilk İstanbullu'nun iskeleti, 8500 yıllık ayak izleri ortaya çıkartılırken, dünya literatüründe geçen ama izine bir türlü rastlanamayan Thedesius Limanı Yenikapı'da bulundu. Yenikapı kazılarında ulaşılan 'milenyum limanı' da denilen bu alanda 37 batık gemi bulundu.

Arkeolojik kazılar için için 126 milyon lira harcandı. Tarihi değerler, kurulacak Arkeopark'ta ve Marmaray müzesinde sergilenecek.

RAKAMLARLA MARMARAY

Toplam maliyeti: 9.3 milyar lira
Toplam hat uzunluğu: 76.3 km
Ortalama istasyon aralığı: 1.9 km.
Tüp tünel uzunluğu: 1.387 m.
Şehir içi çalışan metro hatları ile bağlantılar: 4
Bir yöndeki yolcu sayısı: 75 bin yolcu (saatte /tek yön)
Yüzeydeki istasyon sayısı: 36
Yer altındaki tünel uzunluğu: 13.6 km
Tren sefer sayısı: 2-10 dakika
Araç sayısı: 440 adet