Acıbadem Kocaeli Hastanesi Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Sevinç Tugay hastalık ve aşılama yöntemleri ile ilgili bilgi verdi.

Ülkemizde şu anda geçerliliğini korumakta olan aşılama programında Hemophilus influenza ve pnömokoka karşı 5’ li karma ve zatüre aşısı ile menenijit mikroplarından 2’sine karşı korunma sağlanmaktadır. Ancak bu aşılar çok ağır seyirli menenjite sebep olduğu bilinen meningokok mikrobuna karşı koruyucu değildirler. Meningokok menenjitinden korunmak ayrı bir aşılama yapmayı gerektirir.

Meningokok menenjiti neisseria meningitidis denilen normalde insanların nazofarenksinde hastalık yapmadan bulunan bir mikrop ile meydana gelir.Özellikle toplu yaşanan yerlerde kamplarda, kışlalarda hacca gidenler arasında daha çok görülür. Yurda dönen hacıların ev halkına bulaştırma oranları % 13 olarak bildirilmiştir. Çocuklar, immün sistemi baskılanmış kişiler, dalağı olmayanlar, nazofarengial bariyerin bozulduğu sigara içen ve sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçirenler hastalık için riskli kişilerdir.
Çok ağır seyreden ve 24 saat içinde % 50 ölümle sonuçlanan bu hastalık lokal salgınlar veya yaygın epidemiler yapabilir.

Hastalık 4-8 saat içinde huzursuzluk, ateş, iştahsizlık, bulantı boğaz ağrısı nezle gibi nonospesifik belirtilerle başlar. 12-15. saatlerde gözlerde ışığa duyarlılık ense sertliği ve yaygın cilt kanamaları ile seyreder. 15-24. saatlerde ise havale, bilinç kaybı gelişir, sepsis sonrasında şok tablosu ortaya çıkar. Hastalar çoğu kez çoklu organ yetmezliği ile 1. gün sonunda ölürler. Yaşayanlarında %19.7 sinde sekel (en çok işitme kaybı, havaleler, motor bozukluklar, kognitif bozukluklar, hidrosefalus, görme bozuklukları) kalır.

Dünyada her yıl 50.000 ölüm ve her yıl 500.000 invaziv meningokok vakası bildiriliyor. Türkiye’ de yılda 1400-2800 yeni vaka bildirilmektedir. 5 yaş altı özellikle 2 yaş altı çocuklar bu hastalıktan etkilenmektedir.

Bu çok tehlikeli olduğu bilinen meningokok menenjitine karşı geliştirilmiş aşılar mevcuttur. Aşı ile birlikte toplam insidans 1.9/100.000 den 0.9/100.000 e düşmüştür. Ülkemizde 2013 yılından beri uygulanmakta olan aşılar Amerika'da ve bazı Avrupa ülkelerinde son 7 yıldır aşı programlarında yer almaktadir. Piyasada polisakkarid ve konjuge aşılar olmak üzere 2 tip aşı mevcuttur. Çocuklarda önerilen konjuge aşı formudur.

Piyasada menectra ismiyle geçen aşı 9-23 aylık bebeklerde 2 doz 2 yaş sonrasında tek doz olarak uygulanmaktadır. Ilerleyen yaşlarda tekrar dozu ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Aşının en sık görülen yan etkileri; aşı yapılan yerde ağrı-şişme-kızarıklık, halsizlik, huzursuzluk, ağlama ve ateş olarak sayılabilir. Çoğu zaman basit ağrı kesici ve ateş düşürücülerle 1-2 gün içinde geçer. Daha önce Guillain BarreSendromu geçirenlerin bu aşıyı olması pek önerilmez.
Nimenrix 1 yaş sonrasında tek doz uygulanmaktadır. Yan etkisi yoktur.