İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin bahçesinde bulunan tarihi “Cevizli Tütün Araştırma Enstitüsü” binası Hakimevi oluyor. Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcılığı hazırlattığı proje ile binanın çok yönlü sosyal tesis olarak kullanılması için harekete geçt
Osmanlı’nın son döneminde tütün üretimi, işlenmesi, satışı ve her türlü ticareti “Duyun-u Umumiye” kapsamında “Reji” denilen idareye devredilmişti. Cumhuriyet’ten sonra tütün endüstrisinin geliştirilmesi için yeni yatırım ve araştırmalar yapıldı. Bu kapsamda da Kartal-Maltepe’de 1931 yılında küçük bir ‘tütün deneme evi’ kuruldu. Bu bölge özellikle seçildi çünkü öteden beri burada Dramalı (Selânik) göçmenler kendi çaplarında tütün yetiştiriyordu. Ardından bu deneme evlerini kapsamına alan “Tütün Araştırma Enstitüsü” kuruldu. 1934 yılında Mimar Bekir İhsan’ın projesini hazırladığı bina inşa edildi. “Arjantin stili” denilen oval köşesi binanın alameti farikası oldu. Enstitü de bu binada faaliyet göstermeye başladı. Uzun yıllar enstitü olarak faaliyet gösteren yapı, Tekel’in İstanbul’daki sembollerinden biri haline geldi.
BAŞSAVCILIKTI, HAKİMEVİ OLACAK
Tekel’in 2004’te özelleştirilmesinin ardından bina, Tekel’in borçlarına karşılık hazineye devredildi. Aynı yıl da Adalet Bakanlığı’na tahsis edilerek “Kartal Cumhuriyet Başsavcılığı” olarak kullanılmaya başladı. Kartal Adliyesi, İstanbul Anadolu Adliyesi’ne taşınınca bina boşaldı. Binanın bulunduğu alanda da İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri (İstinaf) inşa edildi. Daha önce İstanbul 5. Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kurulu tarafından tescil edildiği için yapı bu inşa faaliyetinden etkilenmedi. Uzun zamandır boş kalan binanın hakimevi-sosyal tesis olarak değerlendirilmesi için proje hazırlandı. Adalet Bakanlığı’nın ilgili birimlerinin hazırladığı proje 5. Numaralı kurul tarafından onaylandı.