Avrupa ülkelerinden gelerek Türkiye üzerinden Suriye'ye geçip IŞİD terörörgütüne katılan kişilere yönelik çok önemli bir düzenleme hayata geçti. Türkiye ile Avrupa arasında API-PNR hattı kuruldu. 'Detaylı yolcu bilgilerinin paylaşıldığı mekanizma' anlamına gelen API-PNR sayesinde, Suriye'ye gitmek isteyen yabancı savaşçılar daha Türkiye'ye gelmeden tespit edilecek ve gerekli önlemler alınacak. Bu önlemler arasında içinde terörist bulunduğu düşünülen uçağın inişine izin vermemek de var.

AVRUPA AYAK SÜRÜYORDU

Türkiye bir süredir, Avrupa üzerinden gelen 'yabancı savaşçılar'ı engellemek için havayolu ile gelen yolcuların detaylı bilgilerini istiyordu. AB ülkeleri ise Türkiye'de 'sistem eksikliğini' ve 'kişisel verilerin korunmasına ilişkin yasal düzenlemenin olmadığını' bahane ederek, bu konuda Türkiye'ye yardımcı olmuyordu. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan API-PNR sistemi ve TBMM'de kabul edilen Kişisel Verilerin Korunmasına dair kanun ile eksiklerini gideren Türkiye, artık AB başta olmak üzere şüphelendiği tüm ülkelerden detaylı yolcu bilgilerini isteyebilecek ve AB de bu bilgileri paylaşmaya mecbur kalacak. Gelen veriler, yeni kurulan sistemde analiz edilerek, şüphelenilen yolcular, uçaktan iner inmez gözlem altına alınacak. Gerekli işlemlerin ardından şüpheli yolculara ülkeye giriş yasağı konacak ve sınırdışı edilecekler. Türkiye, ciddi risk halinde gerekli bilgileri paylaşmaya yanaşmayan ülkenin uçağına inişine izni vermeyecek.

BİLGİLER TEK ELDE TOPLANACAK

Türkiye'de detaylı yolcu bilgi değerlendirilmesi tek elden yapılacak. İçişleri Bakanlığı'na bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü bu konuda yetkilendirildi. Yabancı savaşçıların Avrupa üzerinden Türkiye'ye girmesini önlemeye yarayacak düzenleme, bir uçak herhangi bir AB ülkesinden hareket etmeden önce yolcu bilgilerinin Türkiye'ye gönderilmesini sağlayacak. Bu bilgileri analiz eden Türkiye, şüpheli kişilerin girişine müsaade etmeden bu kişileri deport edebilecek. AB ülkeleri, şimdiye dek kişisel verilerin korunmasıyla ilgili çekincelerinden dolayı bilgi paylaşmayı reddediyordu. Geçtiğimiz günlerde Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun TBMM'de kabul edilmesiyle birlikte Avrupa'nın bu bahanesi de ortadan kalktı.

Sistem batıda aktif

API (Advanced Passenger Information) - PNR (Passenger-Name-Record) sistemi, Avrupa ülkeleriyle ABD'de yolcu istihbaratı amaçlı kullanılıyor. Ülkeler, yolcu bilgileri ve seyahat bilgilerini paylaşmak suretiyle yurtdışından gelen olası tehditleri erkenden önlüyor. Gizliliği muhafaza edilen bu kişisel veriler, ilgili resmi dairelere ulaştırılarak kontrolü sağlanıyor. Ülkeye girmesi sakıncalı görünenlerin girişine izin verilmiyor. İlgili ülkeler bu verileri hava trafiği ve ülkenin iç güvenliğini daha iyi korumak amacıyla iletilmesini talep ediyor. Sözkonusu sistem ABD'de 11 Eylül 2001 saldırısının ardından hayata geçirilen yeni güvenlik önlemleri kapsamında tesis edildi. ABD ile AB arasında 2006'da imzalanan anlaşma gereği bu verilerin paylaşılması zorunlu tutuluyor. Verilerin istenme amacı, 'terörizm ve bunlara bağlı olan suçların, başka sınırı aşan ağır suçların, uluslararası organize suçlar dahil olmak üzere, önlenmesi ve mücadelesi, tutuklama emirlerinden kaçışların önlenmesi' şeklinde tarif ediliyor. Bu veriler ilgili güvenlik dairelerinde uzunca bir süre saklanabiliyor.

Mecbur kaldılar

Türkiye'yi IŞİD ile mücadelede hep yalnız bırakan Avrupa ülkeleri, kendi vatandaşı olan IŞİD'li teröristlerin Suriye ve Irak'a gidişini önleyemiyor; ayrıca Türkiye'nin tespit edip sınırdışı ettiği AB vatandaşlarının takibini de yapmıyor. Bu umursamazlık Belçika'ya pahalıya mal olmuş, aralarında Türkiye'den sınırdışı edilen bir teröristin de bulunduğu IŞİD'li grup, Brüksel'de havalimanı ile metro istasyonunu kana bulamıştı. Son terör saldırısının, AB ülkelerini Türkiye'nin IŞİD ile mücadelesine destek vermeye yönelttiği belirtiliyor.