Doğu Akdeniz’de dengeleri değiştiren Libya-Türkiye anlaşmasının ardından, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti de (KKTC) stratejik bir karara imza attı. KKTC hükümeti, Geçitkale Havaalanı’nın, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) silahlı ve silahsız insansız hava araçlarına kullanmasına onay verdi. Doğu Akdeniz’de sondaj faaliyetleri yapan gemilere havadan koruma sağlayan İHA/SİHA’lar, artık Dalaman yerine KKTC’deki Geçitkale Havaalanı’nı kullanacak.
Kararı Milliyet’e değerlendiren KKTC Başbakanı Ersin Tatar, “Göklerde TSK gücü, denizde sismik araştırma ve sondaj gemilerimizle bundan böyle Doğu
Akdeniz’de tek gücüz” dedi.

Ankara’dan ekip

Uzun süredir kapalı tutulan Geçitkale Havaalanı’nda İHA ve SİHA’ların konuşlanması için Ankara-Lefkoşa hattında görüşmeler devam ediyordu. Ankara, havaalanının TSK’nın kullanımına verilmesi isteğinde bulundu. TSK da, havaalanının Doğu Akdeniz’de görev yapan İHA ile SİHA merkezi yapılması yönünde görüş bildirdi. Bu çerçevede Ankara’dan KKTC’ye giden uzman bir ekip, Geçitkale’de incelemeler yaptı ve havaalanının kullanımı için olumlu rapor bildirdi. Önceki gün toplanan KKTC Bakanlar Kurulu, Geçitkale Havaalanı’nı, TSK’ya ait İHA ile SİHA’ların kullanıma açma kararı aldı. Ankara’dan gelen talebi bir günde karara bağlayan KKTC hükümeti, Geçitkale Havaalanı’nın geliştirilmesi için yatırımlar da yapacak.

Doğu Akdeniz’de sondaj, sismik araştırma gemileri ile savaş gemilerine havadan koruma sağlayan İHA/SİHA’lar artık, KKTC’deki Geçitkale Havaalanı’nı kullanmaya başlayacak. KKTC Başbakanlığı da, “KKTC’nin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin meşru hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı’nın (KTBK) talebi üzerine Geçitkale Havaalanı’nın İnsansız Hava Araçları ile yürütülecek faaliyetler için kullanılmasına izin verilmiştir” açıklamasında bulundu.

KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Tolga Atakan, bu kararın alınmasında Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon arama çalışmalarının ve Rum Kesimi’nin İsrail ile yaptığı insansız hava aracı anlaşmasının da etkili olduğunu söyledi. Kıbrıs Barış Harekâtı’nın ardından 1982’de askeri amaçlı oluşturulan Geçitkale Havaalanı, NATO standartlarında inşa edildi. Pist, savaş uçaklarının rahatlıkla kalkış ve iniş yapacağı şekilde yapılmıştı. Mağusa bölgesinde yer alan ve KKTC’nin ikinci havaalanı olarak geçen Geçitkale, bir süre iş adamı Asil Nadir’e kiralanmıştı.

KKTC hükümeti ve askeri uzmanlar, kararı Milliyet’e şöyle değerlendirdi:

‘Caydırıcı olacak’

KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy: Rum Yönetimi, bir süre önce İsrail ile 8 adet İHA alımı için anlaşma yaptı ve dört adet İHA da teslim alınmış oldu. Bu hareketin karşılıksız kalmasını beklemek en hafif tabir ile saflık olurdu. Yüzde yüz Türk mühendislerinin ürünü olan milli İHA’ların kahraman TSK’nın cesur ve yetenekli personeli yönetiminde Geçitkale Havalimanı’nda yürütecekleri görevin yaratacağı caydırıcılıkla bölgenin güven ve huzuruna büyük katkısı olacak. Mavi Vatan’ın her karışı TSK tarafından emniyete alınmış oldu. Mavi Vatan emin ellerde.

"Savaş uçaklarının konuşlanacağı şekilde bakım yapılmalı"

Emekli Hava Pilot Tümgeneral Beyazıt Karataş: Geçitkale kararı, Kıbrıs adasının tek sahibiymiş gibi hareket eden, GKRY'ye politik bir cevaptır. GKRY, üs anlaşmaları yapıyor, İsrail'den İHA desteği alıyor, petrol arama ruhsatları veriyor. KKTC bu kararla, 'adanın tek sahibi sen değilsin, bu adanın sahibi benim de' diyor. Bu karar, Doğu Akdeniz'in kontrolü, sondaj faaliyetleri, keşif-istihbarat faaliyetleri açısından önemli bir karar. Artık Dalaman yerine KKTC'nin kullanılacak olması, İHA/SİHA'ların menzillerini ve havada kalış süresini uzatacak. Doğu Akdeniz'deki faaliyetler önümüzdeki yıllarda devam edeceği için menzilden ve kontrolden kazanç sağlanacak. Ayrıca yarın bir gün Doğu Akdeniz'de gemilerime bir girişim yaparsanız, 'SİHA'larımı da buraya getirdim' mesajı da veriliyor. Geçitkale Meydanı, 2000'li yıllara kadar, TSK savaş uçaklarınca kullanıldı. 2000'li yıllardan sonra Yunanistan, GKRY'nin yaptığı tatbikatlara tek taraflı katılmayınca, TSK da Geçitkale'yi sadece Türk Yıldızları ve SoloTürk'ün kullanımına verdi. Artık Doğu Akdeniz'de kısa-orta-uzun vadede yumuşama söz konusu değil. İHA/SİHA adımı ile beraber Geçitkale'de, savaş uçaklarının da rahatlıkla kullabileceği bakım onarım çalışmaları yapılmalı, savaş uçaklarının bir istikametten iniş kalkışını engelleyen yüksek gerilim hatları temizlenmeli. Meydanın bakım onarımları bitirilip, savaş uçaklarının da intikaline açık olması, oluşacak tehditlere karşı cevap verme mukabiliyetini ve caydırıcılığını sağlayacaktır.

"Libya'ya mesaj"

Savunma politikası analisti Turan Oğuz: GKRY'nin İHA alması, Libya anlaşması ile çok daha büyük bir alanı kontrol etme gerekliliğimiz ve Doğu Akdeniz'de durumun ciddileşmesi Geçitkale kararını getirdi. GKRY, İsrail'den 4 İHA aldı. Hem ona karşılık verebilmek hem de Kıbrıs'ın bölgelerinde daha fazla devriye ve saha kontrol görevleri yapmak gerekiyor. İHA/SİHA'lar Dalaman'a göre sahaya daha hızlı hareket edecek. Uçuş sonrası bakım-kontrolleri de hızlı bir şekilde burada yapılmış olacak. Geçitkale NATO standartlarına uygun yapıldı. Pist ve güçlendirilmiş beton hangarlar olarak uçak ve İHA'ların konuşlanmasına uygun bir yer. İlk olarak Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na ait İHA/SİHA'ların gitmesi ardından oranın Hava Kuvvetleri'nin yedek alanı olarak da kullanması düşünülüyor. Aynı zamanda Libya'ya yönelik de bir mesaj da veriliyor. 'Biz burdayız, gerekirse istediğimiz de operasyon gerçekleştirebilir' deniliyor. Eğer mesajlar doğru alınmazsa KKTC'de gemi ve uçakların da konuşlanması için yerler tahsis edilebilir. Bu adım bir ön uyarıdır.

‘Bundan böyle Doğu Akdeniz’de tek gücüz’

KKTC Başbakanı Ersin Tatar: Türkiye’nin Libya ile vardığı anlaşmanın ardından Doğu Akdeniz’de dengeler değişti ve yeni bir harita çizildi. Uzun zamandır atıl durumda olan ve kullanılmayan Geçitkale Havalimanı süresiz şekilde, TSK ihtiyaç duyduğu kadar kullanım hakkı verildi. Yıllardır haksız, hukuksuz şekilde Doğu Akdeniz’de arama faaliyetleri yürüten Rum tarafının ve onun uluslararası camiadaki kirli ortaklarının Libya mutabakatıyla ezberleri bozuldu. Önceki gün acil gündemle Bakanlar Kurulu’nu topladım. Türk İHA ve SİHA’ları artık bu havalimanını kullanacak. Rum tarafı, Yunan adalarının önemli olduğunu düşünüyordu, ancak Türkiye’nin yeni hamlesi anakaraların adalara a gelmesini sağladı. Bundan böyle Doğu Akdeniz’de tek gücüz. Rum tarafı, Fransa ve İtalya ile ortak tatbikatlarını sürdürüyor, ancak içi boş bir gövde gösterisinden ibaret. Türkiye, bir tatbikat yapar mı bu henüz konuşulmadı.

‘Sonra haberimiz oldu’

Tatar Hükümeti ile görüş ayrılıkları yaşayan Mustafa Akıncı yönetimindeki KKTC Cumhurbaşkanlığı, Geçitkale’nin Genelkurmay Başkanlığı’na süresiz kullanım izni verilmesiyle ilgili değerlendirmede bulunmadı. Milliyet’in ulaştığı KKTC Cumhurbaşkanlığı kaynakları, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından gelişmeden haberdar  olduklarını kaydetti.

Bayraktar TB2'ler Mavi Vatan semalarında

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine bu yıl alınan 10 adet Bayraktar TB2 SİHA, Ege ve Akdeniz'de sürekli uçuş yapıyor. SİHA’lar Ege açıklarında, Kıbrıs semalarında ve Doğu Akdeniz'de sondaj faaliyetinin yapıldığı bölgelerde uçuş yaparak, gemilere havadan eşlik ediyor.

Anlaşma ne anlama geliyor?

Türkiye, Doğu Akdeniz'de hidrokarbon arama çalışmalarını Barbaros Sismik Araştırma Gemisi, Yavuz ve Fatih Sondaj gemileri ile sürdürüyor. Doğu Akdeniz'de bu gemiler, TSK tarafından 7/24 korunuyor. Denizaltılar, savaş gemileri, İHA/SİHA'lar ve savaş uçaklarınca gemilere eşlik ediliyor. Türkiye'nin atılım yaptığı yerli İHA/SİHA'lar, Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri için Muğla Dalaman'dan havalanıyordu. KKTC'deki Geçitkale'nin İHA/SİHA üssü olmasıyla, bölgedeki faaliyetler daha yakından takip edilecek ve daha hızlı reaksiyon gösterilecek.