Doğu Akdeniz’de zengin doğalgaz ve petrol yataklarının keşfedilmesinin ardından enerji gerilimi devam ederken ABD ile İran arasındaki gerilim Basra Körfezi’nde çatışmaya dönüşmek üzere. Önceki gün Basra Körfezi’nde İran’a ait petrol çıkarma tesisinde şiddetli bir patlama meydana gelmesinden sonra dün Basra Körfezi ve Umman Denizi’ndeki petrol tankerlerine peş peşe saldırı yapıldı. Birleşik Arap Emîrliklerinin başkenti Abu Dabi’deki limandan ve Suudi Arabistan’dan yüklenen petrolü taşıyan iki tankerde patlama oldu.

İran: Kırk dört kişiyi kurtardık

İran devlet televizyonu, patlama sonrası tankerlerinin Körfez çevresindeki ülkelere acil yardım çağrısında bulunduğunu duyurdu. Front Altair ve Kokuka Courageous adlı tankerlerin ilk yardımına İran koştu. Denize atlayan mürettebat teker teker kurtarılarak İran’ın Hürmüzgan Eyaleti’ndeki Cask Limanı’na getirildi. Patlamanın ardından Front Altair gemisinin battığı bildirildi.

Abe-Hamaney görüştü

ABD donanmasının Beşinci Filosu da bölgede gerçekleşen patlamalardan haberdar olduklarını ve gereken desteği verdiklerini kaydetti.  Tankerlere yapılan ilk saldırı saat 08.50’de, ikincisi ise 09.50 sıralarında gerçekleşti. İran Dışişleri Sözcüsü Abbas Musevi, Japonya Başbakanı Şinzo Abe ve İran dinî lideri Hamaney ile görüştüğü gün gerçekleşen saldırıdan dolayı endişe duyduklarını söyledi. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ise “Japonya’ya yük taşıyan tankerlere saldırı Başbakan Abe’nin ile Hamaney’in kapsamlı ve dostça görüşmeler yaptığı gün gerçekleşti. Bu olanları tanımlamak için şüpheli ifadesi bile yetersiz kalır” dedi.

Hamaney mektubu reddetti

Öte yandan İran lideri Hamaney “Japonya Başbakanı Abe’nin iyi niyetinden şüphe etmiyorum. Ancak ABD Başkanı Trump ile ilgili aynı şeyleri söyleyemeceğim” diyerek Abe’nin getirdiği mektubu reddetti.

Torpido ve mayın şüphesi

İlk açıklamalarda gemilerden Front Altair’in bir torpido tarafından hedef alındığı, Kokuka Courageous’un ise manyetik mayın tarafından vurulduğu belirtildi. Associated Press (AP) haber ajansında yer alan habere göre, İngiliz donanması tarafından yürütülen Birleşik Krallık Deniz Ticareti Operasyonları, Umman Denizi’nde meydana gelen patlamanın incelendiğini duyurdu. ABD’nin Bahreyn’de bulunan 5’inci Filosu, saldırıya uğradığı tahmin edilen iki tankere yardım için bölgeye kuvvetlerini gönderdi. İran ordusu ise 2 tankerdeki patlamaların gemilerin güvertesinde çıkan yangından kaynaklanmış olabileceğini açıkladı.

Petrolün varili 2,5 dolar arttı

Saldırıların ardından Brent ham petrol fiyatında varilde 2,5 dolarlık yükselme yaşandı.

Bölge uzmanları saldırıların arkasında İran’dan ziyade gizli bir el olduğu görüşünde birleşti. Önce İran’ait petrol platformunda patlama meydana gelmesi, ardından da iki gemiye eşzamanlı saldırı yapılması şüphelere sebep oldu. Zira, ABD savaş gemileri yanan tankerlere müdahale amacıyla İran sınırlarına 14 nat kadar yaklaştı. Kimin yaptığı belli olmayan saldırılardan sonra ABD’nin bölgede atacağı yeni adımlar merak ediliyor.

12 Mayıs’ta sabotaj yapılmıştı

Benzer saldırılar 12 Mayıs 2019 tarihinde de yaşanmıştı. BAE’nin Fuceyra Limanı yakınlarında Suudi Arabistan, BAE ve Norveç’e ait dört ticari kargo gemisine sabotaj yapılmıştı. Saldırıların arkasında İran’ın olduğunu iddia eden Tahran yönetimine gözdağı vermek için ABD bölgeye F-15 ve F-35 uçaklarını göndermişti.

ABD: Saldırıdan İran sorumlu

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, tankerlerin vurulmasından İran’ı sorumlu tuttu. Pompeo bu iddiasını, istihbarat bilgileri, kullanılan silahlar, saldırının gerçekleşmesi için gereken operasyon bilgisinin seviyesi gibi unsurlara dayandırdı. Bakan, konuyu BM Milletler Güvenlik Konseyi’ne taşıyacaklarını da söyledi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de “Eğer ortada dünyanın bedelini ödeyemeyeceği bir şey varsa o da Körfez bölgesindeki büyük bir çatışmadır” dedi.