Günlük hayatın yoğunluğu ve stresi, insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler bırakabiliyor. Bu etkileri en aza indirgemenin ve sağlıklı bir yaşam sürebilmenin yolu kaliteli uykudan geçiyor. Uyku, vücudun dinlenmesi, kendini yenilemesi ve iyileştirmesi kritik önem taşıyor. Fiziksel ve zihinsel sağlığı etkileyen birçok önemli işlev uyku sayesinde sağlıklı çalışıyor.

Uyuyorum ama dinlenemiyorum? Her sabah yorgun uyanıyorum? Neden böyleyim? gibi sorular birçok insanın kendine sorduğu, fakat önemsemediği sorular. Bunun beden ve ruh sağlığı açısından birçok sebebi olabilir.

Bedeninizin Sesine Kulak Verin

LifeClub Aile Hekimi Uzm. Dr. Aslı Azakoğlu Karaca, bütünsel sağlık açısından uykunun öneminin altını şöyle çizdi: “Sabahları çalar saat çalmadan kalkamayan bir yapınız varsa, yatakta biraz daha oyalanayım diyorsanız, bu sizin yeterli uykuyu almadığınız ve gece uyku kalitenizin iyi olmadığı anlamına gelir. Tek başına uykusuzluk ya da sabah yorgunluğu bir hastalık olmadığı için, bu durum farklı bir hastalık belirteci olabilir.

Zaman geçirmeden hekiminize başvurup, genel tetkik yaptırmalı ve önce vücudunuzda yolunda gitmeyen neler olduğunu beraberce tespit etmelisiniz. Bütüncül sağlık yönetiminde;  ruh, zihin ve beden bütünlüğü birlikte ele alınır. Psikolojinize, sosyal ilişkilerinize ve bedeninizin sesine kulak vermelisiniz. Ayrıca hormonlarınıza, açlık kan şekerinize, vitamin ve mineral değerlerinize baktırarak, beslenmenizi gözden geçirilmelisiniz. Günlük tükettiğiniz kafein miktarına ve saatlerine de dikkat etmeli, düzenli hareketin hayatınızdaki yerini sorgulamalısınız.

Sabah yorgunluğuna; kalp problemleri, hormonal bozukluklar, ortopedik ya da romatolojik bozukluklar, anemi (kansızlık) tablosu, uyku apnesi gibi tanısı bazen kolay bazen de zor konabilecek hastalıklar sebep olabilir. Bunun yanı sıra ruhsal çöküntü, beslenmedeki hatalar; gece ağır ve sindirimi zor besinlerin tüketilmesi, şeker ve karbonhidrattan zengin gıda tüketimi, susuzluk, gece geç saatlere kadar ekran başında kalmak gibi durumlar da sebep olabilir”

Belirsizlik Sendromuna Sebep Olabilir

Uyuyorum ancak sürekli yorgunum diyorsanız sebebi “belirsizlik sendromu” da olabilir diyen LifeClub Uzman Klinik Psikoloğu Cansu Karaman ise; “Belirsizlik, sonucunu bilinmeyen herhangi bir durum olabilir. Belirsizliğin sürekli olduğu ve insanlarda isteği, motivasyonu, devamlılığı etkilediği durumlara ise "belirsizlik sendromu" denmektedir. Belirsizlik, günlük yaşamınızda yerine getirmeye çalıştığınız görevlerinizi etkilemeye başlayıp, işlevselliğinizi olumsuz etkiliyorsa, belirsizlik sendromu yaşıyor olabilirsiniz.

Belirsizlik sendromu şu belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir: Uyku sorunları (çok uyuma, hiç uyuyamama, uykuya dalmada güçlük çekme), yeme bozuklukları (çok yeme ya da hiç yememe), ilişkilerde sorunlar, çabuk öfkelenme, yaşamdan keyif alamama (önceden sevilen ve yeni hobilerin artık keyif vermemesi), gerginlik, sürekli yorgun hissetme, motivasyon düşüklüğü.

Ancak dikkatli olunması gereken en önemli nokta bu belirtilerin farklı psikolojik sorunlarda da gözüküyor olmasıdır. Bu belirtilere sahip olan kişilerde belirsizlik sendromuna neden olan olayların açığa çıkarılması büyük önem taşıyor” dedi.

Belirsizlik Sendromu ile Nasıl Başa Çıkılır?

Yaşamımız boyunca kontrolümüzde olan ve olmayan durumları fark etmemiz önemlidir. Başımıza gelen olayları kontrol edemeyiz, fakat başımıza gelen olaylara vereceğimiz tepkiler kendi kontrolümüzdedir diyen Uzm. Klinik Psk. Cansu Karaman, belirsizlik sendromu ile baş etmek için şu teknikleri öneriyor:

•             Kontrolünüzde olan şeylerin bir listesini yapın. Kimlerle iletişim içinde olacağınız ve ne tarz kitaplar okuyacağınız sizin kontrolünüzde olan şeylerdir.

•             Kendinize ne düşündüğünüzü belli aralıklarla sorun ve gün içinde zihninizden geçenleri not alın.

•             Hissettiğiniz duyguları not alın. Hangi duyguları yaşadığınızı farkında olmak düşünceleriniz arasında köprü kurmanızı sağlar. Zaman zaman bu notlara bakmak sizlerde yeni farkındalıklar oluşturacaktır.

•             Nefes egzersizlikleri ve bilinçli farkındalık egzersizleri yapmayı deneyin.

•             Alternatif düşünceler geliştirin. Bir durumun birden fazla açıklaması olabilir. Belirsizlik durumu stres yarattığında olumsuz düşüncelerin zihninizi kaplaması bunların gerçek olduğu anlamına gelmez. Bu nedenle o durumla ilgili başka açıklamalar bulmak sizin için faydalı olabilir.

•             Sizi belirsizliğe sokacak durumları keşfedip bunlarla baş etme becerisi oluşturacak en iyi yol psikoterapidir. Psikolojik destek almayı ihmal etmeyin.