Yeni nesil otobüslerde hava kirliliğine karşı zorunlu hale getirilen ‘Adblue’ sisteminin, merdiven altı tamircilerde iptal ettirilmesinin otobüs yangınlarında önemli bir rol oynadığı belirtiliyor. 

Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube Şubesi Motorlu Araçlar Komisyonu ve Güvenli Ulaşım Platformu üyesi Fatih Tayyar Dizdar, emisyon temizleme sistemleri üzerinde yapılan manipülasyonların otobüslerde büyük tehlikelere yol açacağı uyarısında bulundu: “Adblue emülatörü takan ve taktıranlar, aracın orijinal yazılımına müdahale ediyor. Bunun sonucunda, filtre parçaları özelliklerini kaybederek egzoz gazı çıkışında basınç direnci oluşuyor. Aşırı ısınan sistemler 1000 derece sıcaklığa ulaşıyor ve her şey yanmaya başlıyor. Son zamanlardaki yangınlara bu pencereden bakılmalı.” 

Avrupa’da karbon emisyonlarının azaltılması için sadece Euro6 motorlu araçların üretimine izin verildiğine dikkat çeken Dizdar, “Ancak Euro 6 araçların kullandığı yakıt püskürtme, enjektör, motor, egzoz emisyon, sistem ve yazılımları oldukça karmaşık bir yapıya sahip. Filtre sistemlerinde, yüzde 32.5’i üre solüsyonu içeren AdBlue kimyasalı kullanılması gerekiyor. Adblue ürünleri, ISO 22241 kalite standardını sağlayacak biçimde üretilmiş olmalı. Ancak emisyon temizleme sistemleri üzerinde yapılan manipülasyon felaketlere davetiye çıkartıyor” dedi. 

1000 dereceye ulaşıyor

Türkiye’de masraftan kaçınmak için Adblue emülatörü taktırıp, aracın orijinal yazılımına müdahale ettirenler olduğuna dikkat çeken Dizdar, “Müdahale edilmeyenlerin birçoğunda da standart dışı Adblue kullanıyor. Para kazanma hırsı ile insan sağlığını hiçe sayan bu anlayış sonucunda teknik olarak yangın faciaları yaşanıyor. Araçlardaki parçaların çalışma sıcaklığı 600 santigrat dereceyi geçmemesi gerekir. Sözüm ona uyanıklar, araçlardaki en önemli parçalardan biri olan dizel partikül filtresi (DPF) iptal ettiriliyor. Bu durumda ikaz ışıkları çalışamaz hale geliyor. Dışarı çıkmakta zorlanan egzoz gazları nedeniyle parçalar 1000 santigrat derece sıcaklıklara ulaşabiliyor. Zincirleme reaksiyonlar sonunda, aşırı artan egzoz gazı sıcaklığı yangınlara neden oluyor” değerlendirmesini yaptı.

ADBLUE NEDİR?

Dizel motorlu otobüs, midibüs ve kamyonlarda egzoz emisyonunu azaltmak için kullanılan “Adblue” solüsyonu, azotoksitleri azaltarak temiz çevreye katkı sunuyor. Sistem sayesinde azotoksikler, su buharı ve azot gazına dönüşerek egzozdan salınıyor. Böylece, emisyon minimum düzeye iniyor. Günümüzde AdBlue kullanımı, Euro 6 standartlarını sağlamak için mecburiyet haline gelirken, solüsyon tamamen bittiğinde ise araç sisteme zarar vermemek için duruyor.Otobüs 1000 kilometrede yakıttan ayrı 17-18 litre Adblue yakıyor. Bu durum araç sahiplerine 100 liraya yakın ek maliyet çıkartıyor. Bu maliyetten sıyrılmak isteyen bazı sürücüler ise Çin’den ithal edilen ve Adblue kullanmayı gereksiz hale getiren 300 liralık emülatör cihazı taktırıyor. Bu işlem ise yasal değil.

Yüzde 70 devre dışı

Merdiven altı atölyelerde “sök-takçı” denilen simsarların araç muayeneleri öncesinde yasal olmayan işlere giriştiklerini öne süren Makine Mühendisleri Odası Motorlu Araçlar Komisyonu üyelerinden Nurettin Çolak da, halihazırda yollarda olan otobüslerin yüzde 70’den fazlasının Adblue sistemini devre dışı bıraktığını iddia ederek, “Denetimler yapılsın yaşanan vahametin boyutunu herkes görür. Yetkin olmayan servisler yangınlara davetiye çıkartıyor” uyarısında bulundu.